پیشگیری ،علائم و درمان اولیه در مسمومیت

احتمالا شما نيز تا به حال خبر مرگ هاي ناگهاني و دسته جمعي اعضاي يك خانواده را كه در يك شب به كام مرگ فرو رفته اند شنيده يا در جرايد خوانده ايد. متاسفانه با توجه به شروع سرماي هوا شهروندان راه هاي تهويه هوا مثل پنجره ها و دريچه هاي كولر و درها را نيز مي بندند و در نتيجه عمل تهويه هوا به درستي انجام نمي شود و در اثر سوختن ناقص و وجود گازهاي مضر خصوصا گاز CO در محيط در افراد، مسموميت ايجاد مي شود. علاوه بر اين تماس مزمن با غلظت­هاي كم مي تواند موجب تاثيرات نامطلوب شود.  

 مونو اکسید کربن گازی بی رنگ، بی بو، بی مزه و در آغاز غیر محرک است که در اثر سوختن ناقص مواد حاوی کربن تولید می شود. اين گاز به سرعت در هوا پراكنده شده و در هوا لايه اي تشكيل نمي دهد، قدرت انفجار و احتراق ندارد و برای انسان غیر قابل تشخیص است. CO  به طور برگشت پذير با جايگاه هاي اتصال اكسيژن در هموگلوبين تركيب مي شود و ميل تركيبي آن براي هموگلوبين حدود 220 دویست و بیست برابر اكسيژن است. محصول توليد شده، كربوكسي هموگلوبين، نمي تواند اكسيژن را حمل كند. علاوه بر اين، حضور كربوكسي هموگلوبين در جدا شدن اكسيژن از اكسي هموگلوبين باقيمانده اختلال ايجاد مي كند و لذا حمل اكسيژن به بافت ها را كاهش مي دهد.

منابع مونوكسيدكربن:

منابع رايج  COشامل دود ناشي از بخاري­، اگزوز اتومبيل، سوخت ناقص ذغال و اجاق نفتي يا گازي و به ميزان كمتر سيگار  و متيلن كلرايد مي باشد.

در يك بررسي انجام شده از مسموميت­هاي رخ داده طي سال هاي 2001 دوهزار و یک تا دوهزار و سه تا 2003 در امريكا، 64%شصت و چهار درصد  موارد در منزل رخ داده است. علاوه بر نقص سيستم هاي گرمايشي از قبيل بخاري، اجاق، هيتر، آبگرمكن و غيره  كه علت رايج مسموميت در منازل محسوب مي شود، ممكن است استفاده از ذغال در فضاي داخل منزل (براي آماده كردن غذا يا ايجاد گرما)، نيز مسموميت ايجاد كند.

این قبیل مرگ ها را می توان تا حدودی با ایمن سازی منازل کنترل کرد. برای مثال دستگاه هشداردهنده نشت گاز یک ایمن ساز محیط منزل و کار است که بسیار هم به بوی گاز حساس است و سریعاً با احساس بوی گاز شروع به آلارم دادن می کند و افراد  را از وجود این قاتل پنهان در محیط آگاه می کند. در ضمن می تواندسیستم تهویه هوا را به طور خودکار راه اندازی کرده و مسیر گاز رسانی به محیط را هم به صورت اتوماتیک قطع کند تا از انتشار گاز بیشتر در محیط جلوگیری کند.

مرگ­هاي غيرعمدي ناشي از تماس با اگزوز ماشين به علل زير گزارش شده است: روشن بودن موتور ماشين در يك فضاي مسدود (مثل گاراژ، تونل، پاركينگ يا گاراژ) با تهويه ضعيف، تهويه ناكافي قسمت عبوري، سيستم اگزوز معيوب. برخي گزارش­ها حاكي از اين است كه در مواردي به علت مسدود شدن سيستم اگزوز با برف، روشن بودن اتومبيل و نشستن طولاني مدت افراد در ماشين، مسموميت با مونوكسيد كربن رخ داده است. سوار كردن بچه­ ها در عقب كاميون، نيز ممكن است باعث در معرض قرار گرفتن  با CO موتور ماشين شود. در يك مطالعه مربوط به سال هزار و نهصدو نود و دو تا هزارو نهصد و بیست  1992، 20 مورد مسموميت به اين طريق گزارش شده، كه از اين تعداد 15 پانزده مورد باعث بيهوشي و يك مورد منجر به مرگ شد.

گردآوری و تدوین مقاله:پارسیان الکتریک لاله زار