لامپ های ال ایی به عنوان یکی از منابع روشنایی با دو ویژگی مصرف کم و عمر نسبتا بالا به سرعت جایگزین لامپ های رشته ای شد. اگرچه این لامپ ها صنعت روشنایی را تغییر دادند اما تهدیدزا بودن آنها برای سلامتی افراد، سوالی است که محافل پزشکی را به خود مشغول داشته است.

لامپ ال ایی دی LED lamp نوعی لامپ جامد است که با استفاده از سیستم دیود نورافشان مصرف انرژی را بسیار کاهش می دهد و همین امر سبب شده تا طرفداران ویژه ای را در میان تولید کنندگان ،فروشندگان و مصرف کنندگان این نوع کالا داشته باشد.

از دیگر ویژگی های این لامپ ها عمر بالای آنهاست.

LED مخفف light emitting diode یا دیود ساطع کننده نور است. این نوع دیودها نیمه هادی هایی هستند که با گذر جریان از آنها مقداری انرژی به صورت نور از آنها ساطع می شود.

در واقع افزایش جمعیت جهان و مصرف زیاد انرژی در لامپ های معمولی یا همان لامپ های رشته ای و همچنین افزایش حجم تولید گازهای گلخانه ای ناشی از آن عواملی بودند که جای لامپ های ال ایی دی را در صنایع مختلف جهان باز کردند.

اکنون لامپ های ال.ایی.دی با سپری کردن سیر تحول از ارکان اصلی خانه های هوشمند هستند و به نظر می رسد روند روبه پیشرفت آنها در صنایع سبب می شود تا این کالای کم حجم جای بسیاری دیگر از انواع لامپ های نوری بگیرد.

براساس تحقیقات موسسه تحقیقاتی ˈنویگنتˈ آمریکا تا سال ۲۰۲۳ میلادی مصرف لامپ های LED در جهان فراگیری بسیاری زیادی پیدا خواهد کرد.

***آیا لامپ های LED سرطان زاست؟

محققان می گویند: علت اصلی سرطان زا بودن هر منبع نوری ناشی از قرار گرفتن در معرض تابش اشعه فرابنفش و مواد شیمیایی خطرناک به کار رفته درون آن است.

به گزارش مجله علمی ˈساینتیفیک امریکنˈ (scientific American)، با توجه به اینکه لامپ های ال ایی دی از جیوه استفاده نمی کنند در زمره منابع نوری سبز محسوب می شود. از طرفی به دلیل بازده بالا در انتشار نور و میزان کم مصرف انرژی قابل رقابت با انواع دیگر لامپ های کم مصرف هستند.

البته تهدیدات این لامپ ها مورد توجه سایر مراکز تحقیقاتی قرار گرفت.

نتایج یک مطالعه که در مجله علوم و تکنولوژی محیط زیست آمریکا منتشر شده ،حاکی از آن است که این نوع لامپ حاوی مواد سمی از جمله ˈسربˈ، ˈآرسنیکˈ است.

این تحقیق در دانشگاه کالیفرنیا (UC) انجام شد و طی آن آزمایش هایی بر روی لامپ های ال ایی دی چراغ های تزئینی، چراغ های راهنمایی و چراغ های ترمز خودروها انجام شد.

نتایج این تحقیق این گونه گزارش شد که لامپ های ال ایی دی قرمز رنگ با شدت کم، هشت برابر سرب بیشتر نسبت به انواع دیگر این لامپ ها دارند.

طبق این گزارش، لامپ ال ایی دی سفید حاوی حداقل این میزان سرب است.

همچنین نیکل از دیگر فلزات سنگین به کار رفته در لامپ های ال ایی دی است که باعث ایجاد واکنش های حساسیت زا در یک پنجم از افراد جامعه می شود.

مس از دیگر فلزات سنگینی است که در ساخت این نوع لامپ ها استفاده می شود که به عنوان یک تهدید مهم زیست محیطی محسوب می شود زیرا اگر این فلز از بقایای لامپ ها ال ایی دی وارد رودخانه ها و دریاچه ها شود ،مسمومیت آبزیان را به دنبال دارد.

*** ال ایی دی زباله ای خطرناک / لامپ شکسته با دستکش جمع شود

محققان می گویند: در حالی که شکستن و یا بازکردن یک لامپ ال.ایی.دی و تنفس دود و بخارات ناشی از آن باعث بروز سرطان نمی شود اما مواد سمی موجود در آن باعث بروز بیماری های مهمی در بدن می شود. از این رو اگر یک لامپ ال ایی دی در خانه شکست باید در زمره زباله های خطرناک محسوب شود و برای تمیز کردن آن از دستکش استفاده شود.

تمیزکردن زباله های ال ایی دی هم اقدامی پر احتیاط است. برای جمع آوری زباله های ال ایی دی های چراغ های راهنمایی و رانندگی که در آن ها از لامپ های قرمز رنگ استفاده شده باید از لباس خاص محافظ استفاده شود.

همچنین کارشناسان زیست محیط دانشگاه کالیفرنیا آمریکا می گویند: باید توجه داشت که این نوع لامپ ها باید به عنوان زباله جداگانه دفن شوند.

این محققان توصیه می کنند: سازندگان این نوع لامپ ها می توانند با کاهش غلظت فلزات سنگین در این نوع محصولات می توانند سلامت هرچه بیشتر این نوع لامپ ها را افزایش دهند.

*** داخل لامپ های LED چیست؟

لامپ ال.ایی.دی یا ˈدیودهای ساطع کننده نورˈ از یک حباب با دو سر پلاستیکی تشکیل شده است.

طبق گزارش فنی گاردین،تولید نور در لامپ های ال ای دی هنگامی رخ می دهد که الکترون های داخل دیودها انرژی را در شکلی از نور ساطع می کنند. این نوع منابع انرژی تا ۸۵ درصد نسبت به انواع دیگر لامپ های نوری مرسوم و تا ۱۰ درصد نسبت به لامپ های فلورسنت برق کمتری مصرف می کنند.

***لامپ های ال ایی دی روشنایی خانه های هوشمند

اکنون این لامپ ها به عنوان یکی از ابزار مهم خانه های هوشمند مورد استفاده عمومی پیدا کرده است به گونه ای که کاربران با سوئیچ کردن بر روی لامپ های ال ای دی بی سیم می توانند از طریق تلفن های همراه و یا کامپیوترهای خود روشن و خاموش بودن آنها را کنترل کنند.

اگرچه این امر مقرون به صرفه است اما خطر هک شدن و رویارویی با هکران را نیز به دنبال دارد. البته این خطر در کمین هر دستگاه متصل به اینترنت نیز هست.

*** ویژگی های لامپ های ال ایی دی

– کارشناسان می گویند طول عمر، بازده نوری بالا، تنظیم شدت نور، تنظیم زاویه تابش، جریان راه اندازی از جمله مزایای استفاده از لامپ های روشنایی ال.ایی.دی است.

این لامپ ها در دمای منفی ۴۰ درجه تا مثبت ۸۵ درجه سانتی گراد قابل استفاده اندو به این ترتیب این نوع لامپ ها در هر فصلی در کره خاکی قابل استفاده است.

– حشرات از نور ال ایی دی گریزان

در لامپ های قدیمی بعد از گرد و غبار، آلودگی ناشی از تجمع حشرات مهمترین عامل کاهش نور محسوب می شود و همین امر سبب کاهش شدید بازده نور است.از این رو لامپ ها باید هرازچندگاهی آن ها تمیز شود، اما لامپ های ال ایی دی نه تنها حشرات را جذب نمی کنند بلکه آن ها را پراکنده می کنند.

– طبق این گزارش، اگرچه این لامپ ها دارای معایب زیست محیطی متعددی است اما از نظر کیفیت نور، میزان مصرف انرژی و اثرات زیست محیطی در مقایسه با لامپ های فلورسنت فشرده دارای مواد سمی کمتری است.