لامپ تخلیه در گاز نوعی لامپ است که بر اثر گذشتن الکترونهای پرانرژی از داخل گاز نورتولید میکند. این الکترونها به اتمهای خنثی درون گاز برخورد میکنند و سبب تحریکشان میشوند.و به اصلاح میگویند گاز برانگیخته میشود.
تقسیمبندی
لامپهای تخلیه در گاز را از نظر روش تولید نور مرئی میتوان به دو دسته تقسیم کرد، یکی دسته لامپهایی که مستقیماً نور مرئی تولید میکنند مانند لامپ بخار جیوه و لامپ بخار سدیم ، و دستهٔ دیگر لامپهایی هستند که نور تولیدی آنها غیرمرئی است و برای تولید نور مرئی در آنها از تحریک یک جسم فلورسنت استفاده میشود که نمونهٔ رایج آن لامپ مهتابی است. از سوی دیگر با توجه به فشار گاز داخل لامپ میتوان این لامپها را به دو دستهٔ کمفشار (شامل لامپهای فلورسنت، فلورسنت فشرده (کممصرف) و سدیمی کمفشار) و پرفشار (شامل لامپ جیوهای پرفشار، متال هالید و سدیمی پرفشار( تقسیم کرد.
نیاز به تدابیر کنترلی
لامپ تخلیه در گاز را نمیتوان مستقیماً به منبع تغذیه الکتریکی متصل کرد زیرا در این لامپها با افزایش یونیزاسون گاز، مقاومت الکتریکی آن کاهش مییابد، با کاهش مقاومت الکتریکی جریان افزایش خواهد یافت که خود موجب افزایش بیشتر یونیزاسیون میشود و این چرخه به سرعت ادامه پیدا میکند به طوری که اگر به ترتیبی از لامپ محافظت نشود در کمتر از یک ثانیه لامپ خواهد سوخت. برای محافظت لامپ از یک مقاومت یا امپدانس موازی استفاده میکنند. در لامپهای تخلیهای که با جریان متناوب تغذیه میشوند میتوان از خودالقا استفاده کرد، اما در لامپهای تخلیهٔ جریان مسقیم بهناچار باید از مقاومت استفاده نمود که باعث هرز رفتن توان میشود.
لامپ های تخلیه برای تولید مقدار زیادی نور توسط یک منبع نوری فشرده و دارای عمر زیاد طراحی شده اند. از آنها اغلب برای روشنایی خیابان ها و پارک ها و فضاهای بسته بزرگ مانند ورزشگاه ها و کارخانه ها استفاده می شود. اکثر این لامپ ها از لحاظ مصرف انرژی بهینه بوده و حجم نوری بین ۵۰ الی ۱۰۰ لومن بر وات، نور تولید می کنند. در این لامپ ها همانند لامپ های فلورسنت، یک بالاست میزان توان ورودی را تنظیم می کند. اغلب از بالاست های مغناطیسی برای این لامپ ها استفاده می شود، با این وجود استفاده از بالاست های الکترونیکی در حال افزایش است.
این لامپ ها برخلاف بقیه لامپ ها از جمله لامپ های رشته ای و یا لامپ های کم مصرف، دارای فیلامنت یا کاتد برای روشن کردن نیستند. گاز داخل این لامپ ها توسط میدان مغناطیسی ای که از بیرون به این لامپ ها اعمال می شود، یونیزه شده و تولید نور می کند.
تولید میدان مغناطیسی توسط یک بالاست صورت می گیرد. این لامپ ها به علت نداشتن کاتد، دارای طول عمر بسیار زیاد هستند و برای روشنایی معابر مفید می باشند. اشکال عمده این لامپ ها تولید نویز مغناطیسی توسط بالاست است که جهت روشن نگه داشتن آن ها به کار می رود.
به همین دلیل این لامپ ها مصارف خانگی زیادی ندارند. همچنین هزینه این لامپ ها در مقابل لامپ های رشته ای و کم مصرف زیاد است لذا کاربرد این لامپ ها محدود می باشد.
این متن به سفارش وبسایت پارسیان الکتریک لاله زار بخش مقالات برق والکتریک گردآوری شده است.شمارگان54
گردآوری وتدوین خانم همتی