تعاريف خلاصه از واژه هاي برق و الكتريك
شبكه به هم پيوسته
شبكه ملي يا فرا ملي را يك شبكه بهم پيوسته گفته و مي‌تواند سيستم‌هاي شبكه‌اي مختلفي را به هم در سرتاسر كشور ارتباط دهد . شبكه بهم پيوسته مي‌تواند انرژي برق و الكتريك را بنحو اقتصادي توزيع نمايد . اين شبكه مي‌تواند در بعضي نقاط به سيستم برق و الكتريك كشورهاي همسايه هم متصل گردد .
خارج از شبكه
شبكه‌هاي منطقه‌اي يا استاني و يا شبكه‌هاي جزيره‌اي كه به شبكه‌هاي مجاور يا شبكه بهم پيوسته سراسري ارتباط و اتصال نداشته باشند .
پست يا ايستگاه برق و الكتريك
محلي است كه با مجموعه اي از تاسيسات و تجهيزات برق و الكتريكي شامل ترانسفورماتورها ، كليدها ، سكسيونرها ، وسايل اندازه گيري ، خطوط ورود و خروج راكتور و كاپاسيتور و ... براي انتقال و توزيع برق و الكتريك از آن استفاده مي‌شود .
انواع پست از نظر جغرافيائي
1-پست GIS (كمپكت فشرده) : به پستي گفته مي‌شود كه عايق استفاده شده در آن گاز SF6 است . يعني تمام اجزاي پست (بريكر - باسبار - سكسيونر و …) با فضاي آزاد ارتباطي ندارد Gas Isolated Substation و به همين دليل فضاي كمي را اشغال مي‌نمايد و سرپوشيده است (indoor)
2-پست متعارف (AIS ): به پستي گفته مي‌شود كه كليه تجهيزات اصلي در فضاي باز قرار مي‌گيرند و با توجه به شرايط آب و هوائي سطح اشغال شده توسط آن در مقايسه با پست فشرده بزرگتر است.
3- پست سيار : به پستي گفته مي‌شود كه در مواقع اضطراري و به طور موقت با نصب يك ترانسفورماتور سيار در محدوده خطوط انتقال به صورت T-off يا ورود و خروج برق و الكتريك بخشي از مصرف كنندگان تامين مي‌گردد .
انواع پست از نظر تجهيزات
1- پست (SS :Switch Station) (كليد خانه) : اين پست فقط شامل خطوط انتقال و كليد و سكسيونر و راكتور مي باشد . مثال : پست رودشور - جلال – تيران و غيره
2- پست ( GS :Generator station) يا ( پست بلافصل نيروگاهي) : اين پست متصل به يك نيروگاه مي‌باشد وبه آن دسته از پست‌هايي اتلاق مي‌گردد كه انرژي توليدي نيروگاه را به شبكه انتقال ميدهند ، اين پستها جزء پست هاي انتقال نيستند و مالكيت آنها با نيروگاه مي باشد .
3- پست هاي معمولي انتقال و فوق توزيع : اين پست ها داراي دو يا چند سطح ولتاژ مي‌باشد كه توسط ترانسفورماتور به يكديگر متصل‌اند .
نسبت تبديل
نسبت ولتاژ اوليه به ثانويه (ثالثيه)
حداكثر بار اكتيو ( توان موثر )
حداكثر توان حقيقي كه از ترانسفورماتورهاي پست در طول يكدوره يكساله مي گذرد .
حداكثر بار راكتيو ( توان غير موثر )
حداكثر توان راكتيو كه از ترانسفورماتورهاي پست در طول يكدوره يكساله مي گذرد .
ظرفيت پست
ظرفيت نامي يك ايستگاه برق و الكتريك بر اساس مجموع قدرت ظاهري ترانسفورماتورهاي نصب شده در آن بر حسب مگا ولت آمپر و يا بر اساس ظرفيت حرارتي شينه بر حسب كيلو آمپر .
ظرفيت راكتور
ظرفيت نصب شده نامي راكتور ، حك شده بر روي پلاك مشخصه آن بر حسب كيلووار يا مگاوار .
ظرفيت خازن
ظرفيت نصب شده نامي هر مجموعه خازني به كيلووار يا مگاوار كه بر روي پلاك مشخصه آن حك شده است .
طول مدار
عبارتست از ميانگين طول واقعي هادي يك مدار از پست مبدا تا پست مقصد به كيلومتر
طول مسير
عبارتست از مجموع فاصله دكلهاي خط بين دو نقطه مبدا خط و مقصد آن يا اولين پست بعد از پست مبدا به كيلومتر .
نام هادي
نام تجاري – فني هادي كه در خط انتقال مورد استفاده قرار گرفته است .
طول كابل خط
طول تعداد رشته كابل هاي بكار گرفته شده در طول مسير
نوع غلاف
جنس غلاف كابل مورد استفاده قرار گرفته شده مسي – آلومينيومي است.
سطح مقطع
سطح مقطع موثر كابل خط زميني (بر حسب ميليمتر مربع)
جريان مجاز
حداكثر شدت جرياني كه هادي در آن زمان به حد حرارتي مي‌رسد . حداكثر جرياني كه بدون صدمه زدن به هادي بطور دائمي مي تواند از هادي عبور نمايد .
تعداد باندل
عبارتست از تعداد هاديهاي هر فاز كه مي تواند 2و3و4 سيم باشد كه به وسيله جداساز با فاصله معين و موازي با يكديگر نگاه داشته مي شود و با يكديگر در ارتباط ميباشند .
سيمي است كه معمولاً براي محافظت هاديهاي فاز و ساير تجهيزات در مقابل برخورد مستقيم صاعقه مورد استفاده قرار ميگيرد و در بالاترين قسمت برج نصب مي گردد و از طريق برج به زمين اتصال دارد . جنس آنها فولاد گالوانيزه يا با پوشش آلومينيوم و يا از نوع آلومينيوم فولاد است كه جديداً از نوع با هسته فيبرنوري نيز استفاده مي‌شود .
كد ديسپاچينگ خط
شماره شناسايي خط بر اساس دستورالعملهاي ديسپاچينگ . در شماره گذاري خطوط انتقال از دو حرف و سه رقم استفاده مي‌گردد ، حرف اول و دوم به ترتيب علامت شناسايي پست ابتدا و پست انتهاي خط و اولين رقم بعد از حروف شناسايي ، نشاندهنده سطح ولتاژ و دو رقم بعدي نشانگر شماره خط مي باشند .
خط چند مداره
خطي است كه داراي چندين مدار برق و الكتريك با يك ولتاژ يا ولتاژهاي مختلف مي‌باشد .
خط تكمداره
خطي است كه تنها يك مدار الكتريكي پست ابتدا را به پست انتها متصل نمايد .
برج زاويه اي يا دكل كششي (Tension Tower)
دكلي است كه زاويه مجاز انحراف خط در آن زياد است و با توجه به نوع آن مي تواند اختلاف كشش در دو طرف را تحمل كند . زنجيره مقرهها در امتداد سيم قرار مي‌گيرند . از اين نوع دكل در مسير مستقيم يا نقاط زاويه استفاده مي شود .
برج آويزي يا دكل آويزي (Suspension Tower)
دكلي است كه زاويه مجاز انحراف خط در آن از چند درجه تجاوز نمي‌كند و زنجيره مقره بصورت I يا Vتك يا چند تائي مي‌باشد و كشش افقي سيم در دو طرف آن مساوي است .
اين متن به سفارش وبسايت پارسيان الكتريك لاله زار بخش مقالات برق و الكتريك گردآوري شده است.شمارگان317
گردآوري و تدوين: فاطمه فروغي