خطوط انتقال نیرو یكی از پایه‌ای‌ترین بخشهای شبكه برق و الكتريك كشور است كه از طریق تقویت و احداث خطوط مهم انتقال می‌توان انرژی تولید شده نیروگاهی را از طریق ایستگاهها یا پستهای نیروگاهی تحویل خطوط انتقال و فوق توزیع داد و از این طریق در تمامی نقاط كشور برق و الكتريك را توزیع كرد. به عنوان مثال آنگونه كه وزیر نیرو اعلام كرده است با اجرای طرح خط انتقال آبادان – شلمچه می‌توان به خارج از كشور نیز برق و الكتريك صادر كرد.
در حال حاضر سطوح متداول ولتاژ خطوط انتقال نیرو در سیستم برق و الكتريك‌رسانی ۴۰۰ و ۲۳۰ كیلوولت است و این ولتاژ برای فوق توزیع ۱۳۲، ۶۳ و ۶۴ كیلوولت است.
كارشناسان معتقدند انتقال انرژی الكتریكی و بهره‌برداری از تاسیسات مربوط به آن علاوه بر اینكه دارای پیچیدگی خاصی است از دیدگاه مطالعات سیستم نیز از اهمیت‌بسزایی‌برخورداراست.
از دید كارشناسی مطالعات سیستم، ضرورتی برای تعیین استراتژی بهره‌برداری مطمئن و پایدار و بهینه‌سازی صحیح واحدهای تولیدی و برنامه‌ریزی مناسب برای تعمیرات و تجهیزات با توجه به گستره مختلف بهره‌برداری و ... است.
هم اكنون با توجه به اینكه تاسیسات تولید و نیروگاههای مختلف با سرمایه‌گذاری وسیع صنعت برق و الكتريك كشور توسعه و گسترش می‌یابند لزوم توسعه خطوط انتقال نیرو و بهینه‌سازی هرچه بیشتر آنها بسیار ضروری و مهم است.
با تكیه بر درصد رشد سالانه افزایش نیروگاهها در كشور در طی برنامه سوم و چهارم توسعه باید خاطرنشان كرد كه توسعه تاسیسات انتقال نیرو به دلیل عدم تامین منابع مالی لازم از رشد كمتری برخوردار بوده است.
حفظ ایمنی شبكه و ضرورت تامین برق و الكتريك مطمئن و پایدار ایجاب می‌كند كه به خطوط انتقال نیرو توجه كامل و اساسی صورت بگیرد.
در حال حاضر بررسی‌های موجود متخصصان نشان می‌دهد كه بیش از ۳۰ سال است كه از عمر بخشی از تجهیزات و تاسیسات شبكه انتقال می‌گذرد. بنابراین در سالهای اخیر اقدامات زیادی برای رفع مشكلات در قالب طرحهای اصلاح و بهینه‌سازی خطوط و ایستگاههای انتقال نیرو در شركتهای برق و الكتريك منطقه‌ای آغاز شده است و در این ارتباط دستورالعمل‌های مدونی نیز تهیه و برای اجرا به شركتهای برق و الكتريك منطقه‌ای ابلاغ شده است.
در همین زمینه با افزایش ظرفیت تولید برق و الكتريك در كشور، برنامه احداث خطوط و ایستگاههای انتقال و فوق توزیع كشور در برنامه چهارم توسعه پیش‌بینی شده است. این تاسیسات علاوه بر امكان انتقال توان و انرژی از نیروگاههای جدید در توسعه مناطق زیر پوشش شبكه بهم متصل و افزایش پایداری و قابلیت اطمینان شبكه نیز سهم قابل توجهی خواهند داشت. در طول برنامه چهارم توسعه كه از سال ۸۴ اجرا می‌شود پیش‌بینی شده سالانه به طور متوسط
۵۴۳۶ كیلومتر مدار خطوط انتقال، ۸۴۲۸ كیلومتر مدار خطوط فوق توزیع و ۱۰ هزار و ۶۴۴ مگاولت آمپر ظرفیت ترانسفورماتورهای ایستگاههای انتقال و ۷۷۸۰ مگاولت آمپر ظرفیت ترانسفورماتورهای ایستگاههای فوق توزیع به بهره‌برداری برسند و طول شبكه فیبر نوری در انتهای برنامه چهارم هم به بیش از ۲۷ هزار كیلومتر بالغ خواهد شد تا از این طریق سامانه ارتباطی خطوط انتقال ایستگاهها و تبادل اطلاعات میسر شود.
گفتنی است كه در این زمینه با توجه به رشد سالانه بخشهای مختلف صنعت برق و الكتريك (تولید، انتقال و توزیع)، همانگونه كه قبلاً اشاره شد توسعه تاسیسات انتقال از شتاب كمتری برخوردار بوده كه ضروری است برای حفظ ایمنی شبكه انتقال در طی برنامه چهارم این كمبودها جبران شود.
این متن به سفارش وبسایت پارسیان الکتریک لاله زار بخش مقالات برق و الکتریک گردآوری شده است.شمارگان 339
گردآوري و تدوين: فاطمه فروغي