مصرف انرژی در چند دهه اخیر به طور سرسام آوری افزایش یافته است. بعد از بحران انرژی سال 1974 که با بالا رفتن قیمت نفت خام و قیمت انرژی همراه بود، بطور کلی روند مصرف انرژی کمی تغییر کرد و کشورهای بدون نفت در مصرف آن بطور سیستماتیک تر عمل نمودند . به همین دلیل ممالک مصرف کننده انرژی برای جایگزینی انرژی های جدید و صرفه جویی در مصرف انرژی و استفاده بهتر از انرژی های موجود گام برداشته اند.
تا کنون اقدامات مفیدی در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی در کشور به ثمر رسیده است . اما علیرغم موارد به انجام رسیده، همچنان پتانسیلهای بسیار گسترده ای برای بهینه سازی مصرف انرژی در کشور وجود دارد، که در صورت بکارگیری راهکارهای مناسب، نتایجی همچون کاهش سطح تقاضای انرژی و محدود شدن نرخ رشد رو به افزایش ظرفیت سازی نیروگاهی ، بهبود الگوی تولید، مصرف و بهبود ضریب استفاده از سیستم موجود و آزاد سازی ظرفیت های عرضه برای حضور فعالتر در بازارهای بین المللی انرژی را به دنبال خواهد داشت.
برای رسیدن به چنین هدفی، تولید کنندگان و نیز مصرف کنندگان انرژی نیازمند توانایی برای کنترل و مدیریت سیستم های انرژی بر خود میبا شند . باید خاطر نشان ساخت که تولید کنندگان انرژی ، نیازمند به اطلاعات کافی پیرامون الگوی مصرف خود میباشند تا بتوانند مدیریت موثر و لازم را داشته و همچنین بتوانند قیمت گذاری تولید انرژی و روند برنامه ریزی آن را از حداکثر به سطح متعادل برسانند و مصرف کنندگان نیز باید به میزان مصرف انرژسی خودشان پی ببرند تا بتوانند آن را کنترل کنند . از آنجایی که اتلاف انرژی در ایران در بخش ساختمان بیش از یک سوم انرژی مصرفی کشور را به خود اختصاص داده که به نظر میرسد ارزش آن به قیمت جهانی سالیانه بالغ بر شش میلیارد دلار میشود . لذا در این متن بیشتر بخش ساختمان مورد توجه قرار دارد و در خصوص ساختمانهای هوشمند و سیستم مدیریتی آنها مطالبی ذکر میگردد.
تعریف ساختمان هوشمند:
ساختمان هوشمند ، ساختمانی است که کلیه زیر سیستمهای کنترلی آن در چارچوب منطقی از پیش تعریف شده و مناسب با وضعیت کاربری ساختمان ، طراحی و پیاده سازی گردیده است . فرآیند کنترل در ساختمان هوشمند از طریق سیستمهای کنترلی انجام میشود که خود هوشمندانه عمل کرده و همواره در ارتباط مستقیم و تعامل با یکدیگرند و در نهایت تأمین کننده نیاز کاربر و طراح در رسیدن به هئف ایجاد ساختمان هوشمند هستند . تعریفی که در ایالات متحده آمریکا در باره یک ساختمان هوشمند عنوان میشود اینچنین است : یک ساختمان هوشمند ساختمانی است که در بر دارنه محیطی پویا و مقرون به صرفه بوسیله یکپارچه کردن چهار عنصر اصلی یعنی سیستمها ، ساختار ، سرویسها و مدیریت و رابطه میان آنهاست . »
به طور کلی ساختمان هوشمند ، ساختمانی است که مجهز به یک زیر ساختار ارتباطاتی قوی بوده که میتواند به صورت مستمر نسبت به وضعیتهای محیط عکس العمل نشان داده و خود را با آنها وفق دهد و همچنین به ساکنین ساختمان این اجازه را میدهد که از منابع موجود به صورت موثرتری استفاده نموده و امنیت و آرامش آنها را افزایش دهد . طرح ساختمان هوشمند باعث شده که در مصرف انرژی به مقدار قابل ملاحظه ای صرفه جویی شود و همچنین مدیریت آن بسیار آسان گردد . سیستمهای کامپیوتری بصورت چشمگیری در این رابطه استفاده میشوند . این سیستمها با نامهای مختلفی شناخته شده اند.
سیستمهایی همچون:
- سیستم مدریت ساختمان:Building management system )) سیستم مدیریت هوشمند ساختمان با بکارگیری از آخرین تکنولوژی ها در صدد آن استکه شرایطی ایده آل ، همراه با مصرف انرژی مصرف در ساختمان پدید آورد.
- سیستم اتوماتیک سازی ساختمانBas :Automatic system) Building) با استفاده از سیستم اتوماتیک سازی ساختمان میتوان از راه دو رساختمان را کنترل کرد.