۳۰ آبان ۱۳۹۴ ساعت ۱۰ و ۲۵ دقيقه
چنانچه بدن فردی به یک اختلاف پتا نسیل الکتریکی متصل گردد، بسته به میزان ولتاژ اعمال شده و مقاومت الکتریکی بدن شخص ، جریانی از بدن وی عبور خواهد کرد. این جریان آثار نامطلوب و خطر ناکی بر روی بدن به جا می گذارد و در شرایطی مرگ شخص برق گرفته کاملا قطعی و قابل پیش بینی است.میزان خطر به عواملی همچون نوع جریان ، مسیر جریان ، مسیر جریان ، فرکانس جریان، مقاومت الکتریکی بدن ، سطح تماس ، زمان تماس ، محل تماس و مقدار شدت جریان بستگی دارد.هنگام عبور جریان از بدن ممکن است بافتها و اندامها یی که در مسیر عبور جریان هستند، تحت تاثیر قرار گیرند. به همین منظور اهمیت به ایمنی لوازم و دستگاههای برقی ، تابلو برق های صنعتی وکلیه ی ادوات برقی بسیار مهم و ضروری می با شد.
1-سوختگی:
سوختگی ناشی از برق گرفتگی به مدت و فشار الکتریکی دارد. بطور کلی اگر الکتریسته وارد بدن شود سوختگی بدن را سبب شده در ضمن اینکه موجب سایر عوارض نیز می‌شود. سوختگی در اثر برق مشخصات مخصوصی دارد، که با بقیه شوختگیها تفاوت دارد. گاهی سوختگی به قدری عمیق است که از عضلات گذشته و به استخوان و مفاصل می‌رسد. در این حالت کناره‌های محل سوختگی سفید ، بی خون ، خشک و بدون تورم است. در بعضی موارد سوختگی در اثر جرقه و حرارت ناشی از برق می‌باشد و گاهی سوختگی بدون تماس پوست با منبع برق بوجود می‌آید که سطح وسیع تری را در بر می‌گیرد.
در اثر عبور جریان برق زیاد در قسمتهای کم مقطع (بازو - ران) گرمای زیادی بوجود می‌آید. این گرما عضلات محلی را فاسد کرده و ماده رنگی عضله (میگلوبین) فاسد شده و وارد جریان خون می‌شود، که اگر از حد معینی در خون تجاوز نماید، کلیه‌ها مسموم شده و شخص پس از چند روز به علت مسمومیت می‌میرد.
2-اختلالات قلبی عروقی :
دراثر تحقیقات کلینیکی روی کسانی که شوک الکتریکی دیده اند مشاهده شده که تخلیه های الکتریکی ایجاد اختلالات عروقی خاص می کند که گاهی کم اهمیت و موقتی بوده وبعضی اوقات شدید وطولانی است و درموارد حاد منجربه مرگ می شود . در مرحله اول فشار خون نقصان می یابد این پدیده موقتی بوده فقط چند ثانیه طول می کشد .مرحله دوم فشار خون بالا می رود که بلا فاصله پس از مرحله اول شروع می شود و به طور کلی کمتر از یک دقیقه پس از اتمام شارژ الکتریکی به طول می انجامد . در مرحله سوم فشار خون به مدت زیادی پایین می آید ضمناً فشار وریدی بالا رفته وپس از پایان برق گرفتگی به سرعت به حال عادی بر می گردد .
در معاینات بالینی در مدتی بیش از30 تا60 دقیقه بعد از وقوع حادثه نتایج زیر بدست آ مده است :
الف) اختلال ریتم : 3مورد ،ریتم اضافی ضربان قلب ،احساس پایین ریختن دل و بالاخره فیبریلاسیون دهلیزی قلب .
ب) اختلال هدایت عصبی : 9 مورد ، بلوکاژ (قطع جریان خون ) برانش راست نوع WILSON بوده است .
ج) اختلال قلب : 15 مورد تاکیکاردی (ازدیاد ضربان قلب ) طپش قلب ودرد جلوی دیده شده است .
د) اختلال در گردش خون اکیلی : 4 مورد ایسکمی (کم خونی ) 4 مورد ا نفاکتوس میوکارد و 2 مورد کم خونی توام با ضایعه ISCEMIC - LESION دیده شده است . بعضی اختلالات قلبی عروقی پس از برق گرفتگی به وجود می آید مانند پاره شدن دریچه های قلب مانند دریچه میترال انبساط حاد قلب ،لخته شدن خون در عروق .
باید توجه داشت که حالات ذکر شده در بالا و اختلالات قلبی بلافاصله پس از شوک الکتریکی ایجاد نشده است بلکه پس از مدت کم و بیش طولا نی ( پس ا زچندهفته تا چند ماه حتی چند سال بعد از بروز حادثه ) بوجود می آید .شوک الکتریکی ممکن است ضایعاتی را که قبلًا در بدن وجود داشته تشدید نماید به طور مثال شخصی که مبتلا به ضایعه دریچه میترال بوده این امر باعث فیبریلاسیون دهلیزی می شود .
3- اختلالات و ضایعات عصبی :
اختلالات عصبی ممکن است بلافاصله پس از برق گرفتگی یا مدتی پس ا زآن بروز کند همچنین ممکن است بطور کامل معالجه پذیربوده عواقب بعدی نداشته یا ممکن است اختلالات به طوردائم باقی بماند. یکی ازاختلالات عصبی که به طور حاد پیش می آید از دست دادن شناسایی است که مدت عارضه آن بنا به وضع حادثه متفاوت است و به دنبال آن اختلال مشاعر ، هذیان گویی ، سر درد عصبی ، از دست دادن حافظه ، گزگز کردن بدن و انقباض غیر ارادی وشدید عضلات بوجود می آید .
4- اختلالات حسی (شنوایی وبینایی ) :
اختلالات بینایی که بیشتروبلافاصله اتفاق می افتد عبارت است از التهاب در محفظه قدامی وته چشم ، ورم ملتحمه ورم شبکیه،ورم عنبیه که تماما در اثر نور شدید وحرارت قوس الکتریکی است . ورم ملتحمه در نزد کارگرانی که روی شبکه های توزیع نیرو کار می کنند دیده شده است . ضایعه ته چشم عبارت است از متورم شدن ته چشم شخص که عارضه آ ن به زودی مرتفع می شود . عبور مستقیم جریان از چشم آ ب مروارید بوجود می آورد و یا عوارض مانند کم شدن قدرت بینایی وتورم عصب چشم را بوجود می آورد .
اختلالات شنوایی عبارت است از کم شدن شنوایی که ممکن است منجر به کری کلی شود ممکن است در نزد افراد برق گرفته اختلالات عصبی و اختلالات بینایی وشنوایی تواما بوجود آ ید .همچنین سایر عوارض دیگری نظیر عوارض کلیوی ، پخته شدن عضلات و ... را بوجود می آورد.
روشهای پیشگیری از خطرات برق :
اغلب خطر برق گرفتگی در مواقعی پیش می آ یدکه پوشش سیمهای برق معیوب شده باشد اگر روپوش سیمهای حامل برق پاره یا در آ ن شکافی ایجاد شود در موقع دست زدن ممکن است سانحه ای بوجود آید همچنین ممکن است پوشش سیمهای داخلی موتورها یا دستگاههای الکتریکی ساییده یا سوخته شود ودراثرتماس بابدنه دستگاه مخاطراتی ایجاد کند این مورد بیشتر در موتورها یا دستگاههایی که قابل حرکت بوده وآ نها رابرای انجام کار ا زنقطه ای به نقطه دیگر حمل می کنند پیش می آ ید .اگر شدت جریان از 025/0 آمپر تجاوز کند در موقع عبور از بدن موجب مرگ می شود. مقاومتی که بدن شخص در مقابل عبور جریان برق بوجود می آ ید متفاوت است واز 500 تا 5000 اهم یا بیشتر می رسد .
این اختلاف مقاومت بستگی به طبیعت شخص و وضع محیطی دارد که در آن قرار گرفته است . در شرایط نا مساعد ومواردی که تدابیر حفاظتی کامل اتخاذ نشده باشد یک اختلاف پتانسیل مختصرمثلا 15 تا20 ولت نیز ممکن است برای شخص خطرناک باشد . البته عبورجریان نیزدرشدت برق گرفتگی وخطرات ناشی از آ ن دخالت تام دارد . اگر در دستگاههایی که با فشار ضعیف 24 ولت کار می کنند اتصال بدنه بوجود آ ید ممکن است به اشخاصی که مورد برق گرفتگی حساسیت واستعداد دارند آسیب برساند زیرا اگر مقاومت بدن شخص درحدود 1500 اهم باشد جریانی معادل 048/0 آمپر از بدن عبورکرده وچون میزان آ ن ازحد 025/0 آمپر بیشتر است باعث مرگ او خواهد شد .
