در هر خونه ای که بری بالاخره یه شارژر میبنی که به پریز برق وصل مونده و این سوال برای خیلی از مردم پیش میاد که وصل بودن شارژر به پریز برق موجب خرابیش میشه یا نه ؟ اصلا وقتی شارژر بدون اینکه به تبلت ، موبایل یا لپ تاپ وصل باشه چه اتفاقی درونش داره میفته ؟ با من همراه باشید تا به نتیجه معقولی برسیم ...

در هر خونه ای که بری بالاخره یه شارژر میبنی که به پریز برق وصل مونده و این سوال برای خیلی از مردم پیش میاد که وصل بودن شارژر به پریز برق موجب خرابیش میشه یا نه ؟ اصلا وقتی شارژر بدون اینکه به تبلت ، موبایل یا لپ تاپ وصل باشه چه اتفاقی درونش داره میفته ؟ با من همراه باشید تا به نتیجه معقولی برسیم . وظیفه شارژر ها در هر وسیله ای مثل گوشی موبایل ، تطبیق دادن ولتاژ برق شهری ۲۲۰ ولت با دستگاه مربوطه هست . شما شارژر رو به برق می زنید و به راحتی استفاده می کنید بی خبر از اینکه چندین قطعه الکترونیکی به صورت مداوم و بدون وقفه دارن ولتاژ ۲۲۰ متناوب ( AC ) رو به ولتاژ ۵ ولت مستقیم ( DC ) تبدیل می کنن . در واقع شارژر ، رابط بین پریز برق ۲۲۰ ولت و دستگاه شماست . ولتاژ ورودی همون ۲۲۰ ولته و ولتاژ خروجی بستگی به نوع دستگاه شما داره . معمولا در موبایل ها ۵ ولت و مثلا در لپ تاپ ها ۱۹ یا ۲۰ ولت هست . پس تا اینجا متوجه شدید که وظیفه شارژر ، کاهش ولتاژ و تغییر نوع اون هست که با دستگاه شما سازگازه .
وصل بودن شارژر به پریز برق
حتما دیدین که وقتی شارژر به دستگاه شما وصله گرم میشه ، این گرما طبیعیه ، مثل خیلی از دستگاه های الکترونیکی یا مکانیکی دیگه . در واقع شارژر به خاطر انجام وظیفش ( تبدیل ولتاژ ۲۲۰ به ولتاژ و جریان کمتر ) داره گرم میشه . اما موقعی که شارژر بدون اینکه به دستگاهی وصل باشه گرم نیست ، چرا ؟ چون اصلا مصرف کننده ای بهش وصل نیست که این بخواد بهش ولتاژ و جریان برسونه .
به زبون ساده اما تخصصی تر بخوام بگم : جریان الکتریکی ( همون برقی که شما رو میگیره ) باید از یکجا شروع بشه ، یه مسیری رو طی کنه و به همون نقطه دوباره برگرده . اگه مسیر بسته نباشه ، جریان نمی تونه بره و برگرده ( این یه قانون تو الکترونیکه ، کار خداست ) واسه همین اصلا جریانی شکل نمیگیره و مقدارش صفره .
رفت و برگشت جریان فقط با تشکیل یه مدار شدنیه ( همون مدار الکترونیکی که شاید زیاد شنیده باشید ) . اگه اون مدار شکل بگیره جریان عبور میکنه اگه نه که هیچ اتفاقی نمیفته . وقتی شما دستتون رو به برق می زنید ، جزئی از مدار رو تشکیل میدید و مدار بسته میشه بنابراین جریان از داخل بدن شما عبور میکنه و خدای نکرده جزغاله میشید 
همه این حرفا رو زدم که بگم اون دستگاه مثل تبلت ، موبایل یا لپ تاپ هم حکم بدن شما رو داره ، تا زمانی که به شارژر وصل نشه مدار شکل نمیگیره و جریان خروجی شارژر صفره . به عبارت دیگه وصل بودن دستگاه به شارژر باعث میشه شارژر از برق شهر ، جریان بکشه و این یعنی مصرف برق و پول برق
وصل بودن شارژر ؛ بدون دستگاه
شارژر دستگاه های جدید از منابع تغذیه سوئیچینگ ( SMPS ) استفاده می کنن یعنی دیگه خبری از آداپتورهای سنگین در گذشته نیست . این تغذیه سوئیچینگ از چندین قسمت تشکیل شده . یکی یکسو کننده ، یکی تولید فرکانس بالا ، چوک کاهنده ولتاژ و صافی و … وقتی حتی دستگاهی به شارژر وصل نیست برخی از این اجزا کار خودشون رو انجام میدن ، مثلا قسمت یکسوکننده ولتاژ ( کارش تبدیل ولتاژ ۲۲۰ متناوب به ولتاژ مستقیم یا DC هست ) چه دستگاه بهش وصل باشه و چه نباشه به کار خودش ادامه میده . پس در هر صورت جریان و ولتاژ درون شارژر درگیرن .
از طرفی توی منابع تغذیه سوئیچینگ ، یه مصرف کننده کوچیک ( حداقل بار یا Min Load ) در خروجی در نظر میگیرن تا مقداری جریان همیشه داشته باشیم . مثلا اگر موقعی که شارژر به دستگاه وصله ۱۰۰ میلی آمپر جریان کشیده میشه ، بدون دستگاه حدود ۵ میلی آمپر جریان داخل خود شارژر میچرخه ( به خاطر وجود همون حداقل بار ) . این کار برای حفظ تعادل در عملکرد منابع تغذیه سوئیچینگ هست که باید مفصل توضیح داده بشه
پس وصل بودن شارژر به پریز برق بدون اینکه دستگاهی بهش وصل باشه ، استهلاک داره . هم مقدار کمی برق مصرف میشه و هم عمر شارژر کم میشه . البته اینجوری نیست که عمرش از ۲۰ سال بشه ۵ سال اما اگه وصل بودن شارژر به پریز برق دائمی باشه ، شرایط خراب شدن شارژر زودتر فراهم میشه ، به دلایلی که بالا گفتم طبیعیه . ضمنا فرض کنید تو هر خونه ای یکی از این شارژر ها به پریز برق وصل مونده و داره ۵ میلی آمپر برق مصرف می کنه . این مقدار رو اگه ضرب در ۷۵ میلیون کنید می بینید که چقدر میشه . میشه ۳۷۵۰۰۰۰۰۰ میلی آمپر یا به عبارت دیگه ۳۷۵۰۰۰ آمپر !!! عددها رو مثال زدم تا عمق فاجعه رو متوجه بشید . واسه اینکه شما بدون دغدغه از برق شهر استفاده کنید افراد زیادی به همراه دستگاه های زیادی درگیرن . بهتره این جور مسائل فرهنگ سازی بشه تا از منابع کشور به درستی و بهینه استفاده بشه . اگه هرکی بگه بابا ۵ میلی آمپره دیگه ، دو تا لیوان آبه دیگه … بدبخت میشیم ، همین !
پس نتیجه میگیریم که وصل بودن شارژر به پریز برق بدون وجود دستگاه ، توصیه نمیشه اما منظورم هم این نبود که حواسمون ۶ دونگ جمع باشه که ۱ ثانیه هم تو برق نمونه ، فقط نذاریم به مدت طولانی در پریز برق باقی بمونه...

اين متن به سفارش وبسايت پارسيان الكتريك بخش مقالات برق و الكتريك گردآوري شده است.شمارگان122