همانطور که می دانید هر وسیله الکترونیکی بنا به طراحی خاص خود ، به ولتاژ و آمپراژ مشخصی جهت راه اندازی و کارکرد نیاز دارد . منبع تغذیه دستگاهی است که قادر است از یک ورودی با ولتاژ وآمپراژ ثابت ( بنا به طراحی داخلی خود ) ، ولتاژ وآمپراژ مختلفی را تولید نماید.
در این مقاله برای آشنایی شما با قلب تپنده تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی خود تلاش کردهایم. اکثر افراد در هنگام خرید و یا ارتقای سیستم های خود به دلیل عدم آگاهی از نقش کلیدی منبع تغذیه، بودجه کمتری را نسبت به سایر قطعات سخت افزاری صرف تهیه آن میکنند. این مسأله در دراز مدت، ساعات خروج از سرویس تجهیزات شما را بیشتر کرده و مشکلات بسیاری به وجود مي آورد. هدف از این کار آگاهی دادن مستقیم به مشتری و توجه به اهمیت منبع تغذیه میباشد، چرا که با این روش مشتری در هنگام خرید منبع تغذیه، علاوه بر مقادیر ولت و آمپر، بر اساس شرایط مطلوب کاری و توان مصرفی، مناسب ترین پاور را با در نظر گرفتن بودجه در طراحی خود انتخاب میکند.
منبع تغذيه چیست؟
همانطور که می دانید تمامی تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی بنا به طراحی خاص خود، به ولتاژ و جریان مشخصی جهت راه اندازی و کارکرد نیاز دارند.منبع تغذيه دستگاهی است که قادر است از یک ورودی ولتاژ AC یا DC در محدوده معین، ولتاژهای DC مختلف (قابل تنظیم) با سطوح جریان مختلفی تولید نماید.
مقدمهای بر منابع تغذيه سوئيچينگ Switching power Supply ))
منبع تغذیه سوئیچینگ (Switched-mode power Supply) یا SMPS یک واحد تغذیه توان (PSU) است که به روش سوئیچینگ عمل رگولاسیون را انجام میدهد. برای ثابت نگه داشتن ولتاژ در خروجی یک منبع تغذیه، دو روش رگولاسیون خطی و رگولاسیون به روش سوئیچینگ رایج میباشد.
در روش رگولاتور خطی از ترانس و المانهای یکسو کننده جریان و فیلتر استفاده میشود. نقطه ضعف این روش، تلفات بالا و بازدهی پائین و عدم دسترسی به رگولاسیون دقیق و کیفیت دلخواه در خروجی منبع تغذیه خطی هست. این دو روش را میتوان به صورت زیر با هم مقایسه کرد:
1- فرکانس کار ترانسها در روش خطی 50 تا 60 هرتز است. ترانسهای فرکانس پایین، اندازه و حجم بزرگی دارند. در روش سوئیچینگ به دلیل استفاده از فرکانس بالای 50 تا 200 کیلوهرتز، حجم و وزن ترانسها به میزان قابل توجهی کاهش مییابد.
2- راندمان یا بازده توان در روش سوئیچینگ بسیار بیشتر از روش خطی است. یک منبع خطی با تلف کردن توان، خروجی خود را رگوله میکند ولی در روش سوئیچینگ با تغییر میزان دوره سیکل سوئیچ یا همان duty cycle میتوان ولتاژ و جریان خروجی را کنترل کرد.
با یک طراحی خوب در روش سوئیچینگ میتوان به حدود 90% بازدهی دست یافت. در توانهای بالا از روش PWM و در توانهای پائین تر از 30 وات معمولاً از روش کلید زنی به صورت پالسهای معمولی استفاده میشود.
در طراحی منابع تغذیه سوئیچنگ، بحث نویز و اثرهای ناخواسته الکترومغناطیسی بسیار مهم و برای حذف آنها از فیلتر EMI و اتصالات RF استفاده میشود.
منبع تغذيه ، قلب تپنده تجهیزات شما
در طراحي منبع تغذيه سوئیچینگ اگر ورودی اصلی AC باشد، ابتدا از یک طبقه یکسوکننده عبور کرده و یک ولتاژ DC رگوله نشده به وجود مي آيد. این ولتاژ DC به خازن های فیلترینگ بزرگ متصل میشود.
جریان کشیده شده توسط این یکسوکننده از ورودی AC باعث ایجاد پالسهای جریان در اطراف پیک ولتاژ AC میشود. این پالسهای کوچک مولد فرکانسهای بالا بوده و کاهش فاکتور توان را به همراه دارد. تکنیک Power Factor Correction برای مقابله ایجاد شده است. مدار PFC جریان مصرفی یکسوکننده را شبیه به شکل موج سینوسی نگاه داشته و در نتیجه فاکتور توان در برق ورودی AC اصلاح و نزدیک به 1،00 باقی میماند.
محدوده ولتاژ AC ورودی توسط یک سوئیچ در دو حالت 115 و 230 ولت انتخاب میشود . در حالت 115 ولت یک مدار دو برابر کننده ولتاژ در طبقه ورودی اضافه میشود. در برخی مدلها محدوده ولتاژ AC ورودی Universal بوده و حداقل100 تا 240 ولت را پشتیبانی میکنند.
در یک SMPS با ورودی DC به این مرحله (یکسو کننده) احیتاجی نیست.
در مرحله اینورتر، این مقدار DC دوباره به AC تبدیل میشود. فرکانس خروجی اینورتر بیش از 20 کیلوهرتز انتخاب میشود (خارج از محدوده شنوایی). عمل سوئیچ معمولاً به کمک چند طبقه MOSFET جهت رسیدن به بهره بالا انجام میشود. در مرحله بعد ترانس با تعداد دورهای پیچشی کم وجود دارد. به دلیل فرکانس بالا دور سیم پیچ ترانس کم میشود و بسته به نیاز ترانس افزاینده یا کاهنده است. در مرحله نهایی هم یک طبقه یکسوکننده و فیلتر وجود دارد که وظیفهی آن ساختن خروجی DC در محدوده معین و مشخصات مناسب است.
اين متن به سفارش وبسايت پارسيان الكتريك بخش مقالات برق و الكتريك گردآوري شده است.شمارگان 132
|