امروزه در مراکز صنعتی و اداری جهت نظارت بر محیط فیزیکی و نظارت برکار کارکنان یا کـارگران در جـهت کنترل و مدیـریت بهـتر و کارآمـد‌تر بـه وفـور از سیستمهای تـلویزیونی مـداربسته (closed circuit TV)(cctv) استفاده می‌شود. این سیستمها به عنوان سیستمهای کنترل تصویری نیز نامیده می‌شوند. گاهی نیز از این سیستمها با مخفف CCVE (تجهیزات ویدئویی مدار بسته) یاد می‌شود. در محلهایی مانند بانکها ـ ادارات ـ دانشگاهها ـ کارخانجات ـ فروشگاههای بزرگ ـ فروشگاههای فروش اجناس گرانقیمت مانند طلافروشیها ـ در سوپرمارکتهای بزرگ و در کنترل ترافیک خیابانها و چهارراه‌ها این سیستمها را می توان نصب و مورد استفاده قرار داد.

آشنایی با سیستم دوربینهای مدار بسته
امروزه در مراکز صنعتی و اداری جهت نظارت بر محیط فیزیکی و نظارت برکار کارکنان یا کـارگران در جـهت کنترل و مدیـریت بهـتر و کارآمـد‌تر بـه وفـور از سیستمهای تـلویزیونی مـداربسته  (closed circuit TV)(cctv) استفاده می‌شود. این سیستمها به عنوان سیستمهای کنترل تصویری نیز نامیده می‌شوند. گاهی نیز از این سیستمها با مخفف CCVE (تجهیزات ویدئویی مدار بسته) یاد می‌شود. در محلهایی مانند بانکها ـ ادارات ـ دانشگاهها ـ کارخانجات ـ فروشگاههای بزرگ ـ فروشگاههای فروش اجناس گرانقیمت مانند طلافروشیها ـ در سوپرمارکتهای بزرگ  و در کنترل ترافیک خیابانها و چهارراه‌ها این سیستمها را می توان نصب و مورد استفاده قرار داد.

استفاده از این سیستمها در منازل مسکونی رواج چندانی نیافته است ولی با پا به عرصه گذاشتن سیستمهای تصویری که قادرند حرکت را در محدودة تحت نظارت سیستم تشخیص و اعلام خطر نمایند یا توسط سنسورهای خاصی تحریک شده و شروع به ضبط فیلم از محل بنمایند انتظار می‌رود که استفاده از این سیستمها در منازل مسکونی نیز گسترش بیاید. به اینگونه سیستمها هم اکنون اصطلاح دزدگیر تصویری اطلاق می‌شود.

اصول کار سیستمهای CCTV به این صورت است که ابتدا تصاویر توسط دوربینهای مدار بسته دریافت شده و برای نمایش و پخش به مانیتور یا تلویزیون انتقال داده می‌شود. همچنین برای ضبط و یا تغییر نحوه نمایش روی مانیتور و پخش همزمان تصاویر دوربینها روی مانیتور و کنترل از راه دور دوربینها نیز تجهیزات و امکاناتی وجود دارد. چون تصاویر دریافت شده از این سیستمها برای بینندگان محدودی می‌باشد لذا به آنها تلویزیون مدار بسته می‌گویند بر خلاف تلویزیون عمومی (Broadcast TV) که جهت پخش تصاویر برای عموم می‌باشد. با توجه به تنظیماتی که روی دوربینها و سایر تجهیزات میتوان انجام داد این سیستمها در شرایط جوی متفاوت و در روز و شب نیز کارآیی خوبی دارند.

برای کنترل ورود و خروج افراد به یک محل و برای کنترل مکانهای وسیع توسط چندین دوربین و نمایش همزمان تصویر آنها و نظارت سمعی و بصری از فواصل بسیار دور از طریق شبکه تلفن بدون نیاز به حضور فیزیکی کنترل کننده در محل و در دستگاههایی که کنترل بصری آنها توسط انسان مقدور نبوده یا خطر آفرین می‌باشد نیز میتوان از این سیستمها استفاده کرد. لذا استفاده از سیستمهای CCTV روز به روز در حال رشد است و با توجه به تکنولوژی ساخت تجهیزات آن که مبتنی بر صنعت الکترونیک و کامپیوتر می‌باشد ساخت و تولید تجهیزات این سیستمها دائماً در حال تکامل و پیشرفت است و ما در این مختصر سعی نموده‌ایم تا اصول کلی و امکانات عمومی این سیستمها را به همراه برخی از موارد نمونه از مشخصات و امکانات تجهیزات برای اطلاع و آشنایی خوانندگان عزیز ارائه نماییم.

عموماً در سیستمهای CCTV تجهیزات زیر مورد استفاده قرار می گیرد:
    * 1ـ دوربین (camera)
    * 2ـ کاور دوربین (camera Housing)
    * 3ـ پایه دوربین BASE)یا( Bracket
    * 4ـ نمایش دهنده تصویر monitor)  یا TV)
    * 5ـ انتخاب کننده (switcher)
    * 6ـ کواد (Quad)
    * 7ـ ترکیب کننده (Multiplexer)
    * 8ـ ضبط کننده (Recorder)
    * 9ـ کنترل کننده (controller)
    * 10ـ کارتهای تصویر (capture card)
    * 11ـ تقویت کننده رادیویی (Booster)
    * 12ـ نظم دهنده ویدیویی (Video Router)

قسمتی از اصطلاحات متداولی که ممکن است در مورد سیستم های CCTV و در مشخصات ذکر شده برای تجهیزات با آن ها برخورد کنید در زیرتوضیح داده شده است:
A/D:مبدل آنالوگ به دیجیتال یا همان ADC (ANALOG TO DIGITAL CONVERTOR)
ALPHANUMERIC: وسیله قرار دادن نوشته روی تصویر که در DVR ومولتی پلکسر کار برد دارد.
BACK – FOCUS: تنظیم مکان لنز در رابطه با سنسور CCD در دوربین 
B.W(WIDTH (BAND: پهنای باند فرکانس که برای سیگنال ویدئویی معمولی 5 مگا هرتز است.
BETAMAX: فرمت ضبط ویدئویی شرکت  SONYو رقیب VHS
CCD APERTURE: سطحی از CCD که به نور حساس است.
CCIR: انجمن رادیویی بین المللی برای استاندارد تلویزیونی اروپا
CDS  ( CORROLATED DOUBLE SAMPLING ): تکنیکی در ایجاد ترکیب رنگ در بعضی از دوربین های CCD
CFA ( COLOR FILTER ARRAY ): فیلترهای نوری که در دوربین CCD برای تولید ترکیب رنگ سیگنال ویدئویی استفاده می گردد.
CIE: انجمن بین المللی نور که واحد های نوری را تعریف و ارائه می کند.
CHROMINANCE: به اطلاعات رنگ سیگنال ویدئویی گفته می شود.
CONTRAST: یکی از تنظیمات کیفیت تصویر. اختلاف بین روشن ترین و تاریک ترین نقطه تصویر
D/A: مبدل سیگنال دیجیتالی به آنالوگ.
DARK CURRENT: نشت سیگنال از CCD در نبود نور که ایجاد نویز (dark noise) می کند.
DMA ( DIGITAL MICRO MIRROR DEVICE ): یک تکنولوژی جدید ساخت سنسور ویدئویی که از تعداد زیادی آینه مینیاتوری روی چیپ استفاده می شود.
DUPLEX: سیستم ارتباطی که اطلاعات را در دو جهت رفت و برگشت مبادله می کند. در سیستمهای CCTV  معمولاً به امکان ضبط و پخش با هم به صورت مولتی پلکس گفته می شود.
D.S.P: مدار الکترونیکی پردازنده سیگنال دیجیتالی
DV-MINI: یک فرمت ضبط صدا و تصویر جدید که اکثراً در هندی کم استفاده می شود.
D-VHS: استاندارد جدید ارائه شده توسط JVC برای ضبط سیگنال دیجیتالی روی  VHS
EBU: اتحادیه پخش برنامه های  اروپایی
EIA: انجمن صنعتی الکترونیک
FCC: کمسیون ارتباطات فدرال آمریکا
FIELD: تعداد نصف خطوط فریم را گویند در سیستم CCIR/PAL تعداد فیلدها 50 عدد در ثانیه و درسیستم EIA /NTSC تعداد فیلدها 60 عدد در ثانیه است.
FRAME STORE: وسیله الکترونیکی شماره گذاری و ذخیره فریم های تصویر.
FRAME SWITHER: نام دیگر مولتی پلکسر ساده است.
FRAME TRANSFER: یکی از سه اصل یا روش انتقال شارژ از چیپ CCD می باشد دو روش دیگر عبارتند از FRAME-INTERLINE , INTERLINE
FRAME: در سیستم CCIR/PAL ازترکیب 625 خط ودر سیستم EIA /NTSC از ترکیب 525 خط یک فریم ساخته می شود سیستم پال 25 فریم بر ثانیه و سیستم NTSC 30 فریم بر ثانیه دارد.
GAMMA: این مشخصه برای تصحیح اختلاف بین پاسخ خطی دوربین و پاسخ غیر خطی مانیتور تعریف می شود. مثلاً مقدار نمایی گاما برای مونیتور تک رنگ 2/2 است لذا دوربین باید روی 2.2/1یعنی 45/0 تنظیم شود.
HAD: یک نوع سنسور CCD است  که طرح لایه ای دارد و سطح نویز درآن بسیار پایین است.
HDDTV: استاندارد آینده پخش برنامه های تلویزیونی با رزلوشن بالا (2000× 1000 پیکسل)
HUM: نویز روی فرکانس اصلی را گویند.
HYPER-HAD: تکامل یافته چیپ CCD HAD
ILLUMINATION: به مقدار روشنایی تصویر اشاره دارد. حداقل روشنایی لازم برای دوربین های معمولی چند دهم لوکس و برای دوربین های دید شب چند صدم لوکس می باشد.
I/0: خروجی 
I/P: ورودی
IEC: انجمن بین المللی برق
INSERTER: وسیله ای برای گذاشتن متن روی تصویر.
INTERFERENCE: تداخل ناشی از میدان الکتریکی یا الکترومغناطیسی سایر وسایل روی سیگنال
IP: درجه حفاظت بدنه یک وسیله را در برابر عوامل خارجی به صورت عدد بیان می کند.
IR: نور مادون قرمز
ISDN: شبکه تلفن جدید با سرعت انتقال داده 64 کیلو بایت بر ثانیه
ITU: اتحادیه بین المللی ارتباطات راه دور
JPEG: فرمت عکس
LINE-LOCKED: در سیستم های CCTV به چند وسیله گفته می شود که با فرکانس منبع تغذیه مشترک (50یا 60  هرتز) تغذیه می شوند و از نظر فرکانس فیلد قفل شذه اند.
LUMINANCE: اطلاعات سیگنال ویدئویی در مورد روشنایی تصویر را گویند.
MOD: حداقل فاصله شی از لنز را گویند که برای لنز های زوم حدود یک متر و برای لنزهای فیکس خیلی کمتر است. (به طول فاصله کانونی لنز بستگی دارد)
MOIRE PATERN: نویز در تصویر حاصل از CCD در فرکانس های بالا
NBS: اداره ملی استاندارد در آمریکا
ND FILTER: یک نوع  فیلتر نوری که مقدار نور را بدون بر هم زدن تعادل رنگ تقلیل می دهد.
NIT: یکی از واحد های نوری
NTSC: استاندارد رنگی در آمریکا، کانادا، ژاپن و چند کشور دیگر.
OIP: خروجی
OBJECTIVE: جلویی ترین قسمت لنز
OCULAR: نزدیکترین قسمت لنز به CCD
PAL: سیستم تلویزیون رنگی اروپا
PHOT: واحد نوری معادل ده هزار لوکس
POTS یا PSTN: یکی از سیستم های تلفن
PRINCIPEL POINT: مرکز عدسی
PTZ SITE DRIVER : یک قسمت از سویچر ماتریسی کد سیگنال هایی کد دار کنترلی مربوط به کنترولر و DVR یا مولتی پلکسر را در یافت می کند.
RETMA: نام دیگر  EIA
سیگنال RF: سیگنال رادیویی که به طیف تا 300 گیگا هرتز تعلق دارد.
RS-232: یک فرمت ارتباط دیجیتالی که فقط نیاز به دو سیم دارد.
RS-485: شکل پیشرفته تر ارتباط دیجیتالی که می تواند تا 32 دریافت کننده را در مقصد پوشش دهد.
S/N RATIO: نسبت سیگنال به نویز که بر حسب DB بیان می شود.
SCOTOPIC VISION:  سطح نور زیر2-10 لوکس که برای چشم قابل دیدن نیست.
SIMPLEX: درcctv به یکی از دو روش مولتی پلکسی اشاره دارد که اطلاعات فقط در یک جهت قابل انتقال است (بر خلاف DUPLEX) مثلاً فقط امکان ضبط یا پخش در یک زمان باشد.
SMEAR: خطوط عمودی به صورت نویز در محل های بسیار روشن تصویر حاصل از CCD
SMPTE: انجمن مهندسین تلویزیون و تصاویر متحرک
SPLIT SCREEN: به صفحه نمایش چند تکه شده می گویند
S-VHS: یک فرمت ضبط ویدئویی است که رزولوشن افقی 400 خط دارد.
TBC: سنکرون کردن سیگنال های مختلف بر اساس زمان
TDG: ایجادکننده تاریخ و زمان روی تصویر
TELEMETRY: سیستم کنترل از راه دور اطلاعات دیجیتالی کد دار
TERMINATION: اتصال انتهای کابل را به یک کانکتور می گویند.
VDA: یک آمپلی فایر سیگنال تصویری با یک ورودی وچند خروجی
VHS: ( VIDEO HOME SYSTEM) سیستم ویدئویی خانگی
VIDEO MATRIX SWITCHER: وسیله ای برای انتخاب بیش از یک دوربــین، VCR یا چاپگر ویدئویی و امثال آن که قدرتمندتر از سویچرهای معمولی است.
VITS: سیگنال تست با شکل خاص که در سیستم پال در خطوط نامرئی 17و18و33و331 جا زده می شود.
VMD ( VIDEO MOTION DETECTOR ): سیستمی که در برابر تغییر نور یا جابه جایی و حرکت سیگنال آلارم ایجاد می کند.
VS: سنکرونیزاسیون عمودی ( در مقابل آن HS سنکرونیزوسیون افقی )
W-VHS: استاندارد جدید ضبط ویدئویی ارائه شده توسط JVC
Y/C: یک فرمت ویدئویی که اطلاعات روشنایی تصویر و رنگ تصویر جداگانه فرستاده می شود. این فرمت در S-VHS وجود دارد.

اين متن به سفارش وبسايت پارسيان الكتريك لاله زار بخش مقالات برق و الكتريك گردآوري شده است.شمارگان215

گردآوري و تدوين: فاطمه فروغي