چاه ارت را باید در جاهایی که پایین‌ترین سطح را داشته و احتمال دسترسی به رطوبت حتی‌الامکان در عمق کمتری وجود داشته باشد و یا در نقاطی که بیشتر در معرض رطوبت و آب قرار دارند مانند زمینهای چمن، باغچه‌ها و فضاهای سبز حفر نمود.

در چه شرایطی از روش سطحی برای اجرای ارت استفاده نمائیم؟ 

در مکانهایی که:
ـ فضای لازم و امکان حفاری در اطراف سایت وجود داشته باشد.
ـ ارتفاع از سطح دریا پائین باشد مانند شهرهای شمالی و جنوبی کشور.
ـ پستی و بلندی محوطه سایت کم باشد.
ـ فاصله بین دکل و سایت زیاد باشد.
با توجه به مزایای روش سطحی اجرای ارت به این روش ارجحیت دارد.

اجرای ارت به روش عمقی
الف ـ انتخاب محل چاه ارت:
چاه ارت را باید در جاهایی که پایین‌ترین سطح را داشته و احتمال دسترسی به رطوبت حتی‌الامکان در عمق کمتری وجود داشته باشد و یا در نقاطی که بیشتر در معرض رطوبت و آب قرار دارند مانند زمینهای چمن، باغچه‌ها و فضاهای سبز حفر نمود.

ب- عمق چاه
با توجه به مقاومت مخصوص زمین، عمق چاه از حداقل 4 متر تا 8 متر و قطرآن حدودا 80 سانتیمتر می تواند باشد. در زمین هایی که با توجه به نوع خاک دارای مقاومت مخصوص کمتری هستند مانند خاکهای کشاورزی و رسی عمق مورد نیاز برای حفاری کمتر بوده و در زمینهای شنی و سنگلاخی که دارای مقاومت مخصوص بالاتری هستند نیاز به حفر چاه با عمق بیشتر می باشد. برای اندازه گیری مقاومت مخصوص خاک از دستگاههای خاص استفاده می گردد. در صورتی که تا عمق 4 متر به رطوبت نرسیدیم و احتمال بدهیم در عمق بیشتر از 6 متر به رطوبت نخواهیم رسید نیازی نیست چاه را بیشتر از 6 متر حفر کنیم. بطور کلی عمق 6 مترو قطر حدود 80 سانتیمتر برای حفر چاه پیشنهاد می گردد.
محدوده مقاومت مخصوص چند نوع خاک در جدول زیر آمده است.

ج ـ مصالح مورد نیاز
مصالح مورد نیاز و مشخصات آن برای اجرای چاه ارت (روش عمقی) و Rod کوبی (روش سطحی) در جدول زیر آمده است
ردیف - نوع جنس - توضیحات
1 میله برقگیر - میله برقگیر به طول 5/1متر و قطر آن16 میلیمتر وجنس آن مس خالص و نوک تیزباشد
2 بست میله برقگیر به سیم ارت - جهت اتصال میله برقگیر به سیم ارت در نقاطی که ارتفاع دکل حدودا 20 متر باشد
3 یوبولیت - جهت استغاده در میله برقگیر
4 بست سیم به دکل - سیم نمره 50 را به اندازه های لازم بریده و رشته رشته کرده جهت اتصال سیم ارت به دکل استفاده می نمائیم
5 تسمه آلومینیومی یا مسی - در اندازه 3*30*100 میلیمتر عدد بکار گیری با یوبولیت جهت بستن میله برق گیر در دکل های مهاری
6 سیم مسی نمره 50 متر - 7 رشته    
7 کابلشو نمره 50 - جهت اتصال سیستم ارت به شینه داخل سایت و یا اتصال پای دکلهای مهاری و خود ایستا به سیستم ارت
8 لوله پلی اتیلن 10 اتمسفر - برای ایجاد پوشش عایق روی سیم مسی در محوطه و محل تردد
9 بست لوله پلی اتیلن همراه پیچ و رولپلاک - جهت اتصال لوله پلی اتیلن به دیوار
10 پودر انفجاری cadweld - جهت جوش دادن سیم به صفحه یا سیم به میله ROD یا اتصال سیمها به یکدیگردر نقاطی که دسترسی به جوش نقره یا جوش برنج وجودندارد.
11 شینه مسی به ابعاد 3*30*250 میلیمتر - برای نصب در داخل سایت و اتصال دستگاهها به آن
12 صفحه مسی 5.*50*50 - مورد استفاده در روش عمقی ×
13 مقره همراه پیچ و رولپلاک - جهت اتصال شینه مسی به دیوار
14 پیچ و مهره نمره 8 با واشر فنری و تخت - جهت استفاده شینه مسی-پلیت-شینه پای دکل و …
15 بست سیم به صفحه مسی - به منظورمحکم کردن اتصال سیم روی صفحه مسی
16 بست دو سیم نمره 50 - جهت اتصال دو سیم نمره 50 روی زمین
17 پلیت مخصوص اتصال میله برقگیر به دکل - برای دکل های خود ایستای 60متری استفاده می گردد.
18 شینه مسی مخصوص پای دکل 3*30*100 - برای وصل نمودن پای دکل های خود ایستای 60متری به سیستم ارت
19 میله ROD - در روش سطحی استفاده می گردد.
20 بست مربوط به سیم مسی و میله ROD - برای اتصال سیم به میله برقگیر یاROD                           
21 کرپی ابروئی همراه پیچ و مهره - برای بستن میله برقگیر به دکل های 100 فوتی و دکل های خود ایستای لوله ای
22 بنتونیت اکتیو کیلو - برای روش عمقی و سطحی
23 بست میله برقگیر به پلیت - جهت اتصال میله برقگیر به پلیت در دکلهای خود ایستای60متری

×: صفحه مسی به ابعاد 5/.*40*40 سانتیمتر برای مناطق شمالی کشور و
5/0*50*50 سانتیمتر برای مناطق نیمه خشک مانند تهران و 5/0*70*70 سانتیمتر
برای مناطق کویری استفاده شده و محصول کارخانه مس شهید باهنر باشد. از صفحه مسی با ضخامت 3 یا 4 میلیمتر نیز می توان استفاده نمود.

د - اتصال سیم به صفحه مسی
اتصال سیم به صفحه مسی بسیار مهم می باشد و هرگز و در هیچ شرایطی نباید این اتصال تنها با استفاده از بست، دوختن سیم به صفحه و یا … برقرار گردد.بلکه حتما باید سیم به صفحه جوش داده شود و برای استحکام بیشتر با استفاده از 2 عدد بست سیم به صفحه (ردیف 15 جدول مصالح مورد نیاز) بسته شده و محکم گردد. برای جوش دادن قطعات مسی به یکدیگر از جوش برنج یا نقره استفاده شود و در صورت عدم دسترسی به این نوع جوش از جوش (Cadweld) استفاده گردد.

ه - حفر چاه ارت
با توجه به شرایط جغرافیایی منطقه چاهی با عمق مناسب و در مکان مناسب (با توجه با راهنمای انتخاب محل چاه ارت) حفر گردد. شیاری به عمق 60سانتیمتر از چاه تا پای دکل برای مسیر سیم چاه ارت تا برقگیر روی دکل همچنین برای سیم ارت داخل ساختمان حفر نمائید. در صورتی که مسیر 2 سیم مشترک باشد بهتر است مسیر دو سیم ایزوله گردند. همینطور مسیر سیمها باید کوتاهترین مسیر بوده و سیم میله برقگیر و ارت حتی الامکان مستقیم و بدون پیچ و خم باشد و نبایستی خمهای تند داشته باشد و در صورت نیاز به خم زدن سیم در طول بیش از 50 سانتیمتر انجام گردد.

و - پر نمودن چاه ارت
-ابتدا حدود 20 لیتر محلول آب و نمک تهیه و کف چاه میریزیم بطوریکه تمام کف چاه را در برگیرد بعد از 24 ساعت مراحل زیر را انجام می دهیم.
2-به ارتفاع 20 سانتیمتر از ته چاه را با خاک رس و یا خاک نرم پر مینمائیم.
3- به مقدار لازم (حدود 450کیلو گرم معادل 15 کیسه 30 کیلو گرمی) بنتونیت را با آب مخلوط کرده و بصورت دوغاب در میاوریم و مخلوط حاصل را به ارتفاع 20 سانتیمتر از کف چاه میریزیم هر چه مخلوط حاصل غلیظ تر باشد کیفیت کار بهتر خواهد بود.
4-صفحه مسی را به 2 سیم مسی نمره 50 جوش می دهیم این سیمها یکی به میله برقگیر روی دکل و دیگری به شینه داخل ساختمان خواهد رفت بنابراین طول سیم ها را متناسب با طول مسیر انتخاب می نمائیم.
5- صفحه مسی را بطور عمودی در مرکز چاه قرار می دهیم
6- اطراف صفحه مسی را با دوغاب تهیه شده تا بالای صفحه پر می نمائیم
7- لوله پلیکای سوراخ شده را بطور مورب در مرکز چاه و در بالای صفحه مسی قرار می دهیم و داخل لوله پلیکا را شن میریزیم تا 50 سانتیمتر از انتهای لوله پر شود این لوله برای تامین رطوبت ته چاه می باشد و در فصول گرم سال تزریق آب از این لوله بیشتر انجام گردد. لازم بذکر است در مواردی که چاه ارت در باغچه حفر شده باشد و یا ته چاه به رطوبت رسیده باشد و یا کلا در جاهایی که رطوبت ته چاه از بالای چاه یا از پایین چاه تامین گردد نیازی به قراردادن لوله نمی باشد.
8- بعد از قراردادن لوله پلیکا به ارتفاع 20 سانتیمتر از بالای صفحه مسی را با دوغاب آماد شده پر مینمائیم.
9-الباقی چاه را هم تا 10 سانتیمتر بر سر چاه مانده، با خاک معمولی همراه با ماسه یا خاک سرند شده کشاورزی پر می نمائیم و 10 سانتیمتر از چاه را برای نفوذ آب باران و آبهای سطحی به داخل چاه با شن و سنگریزه پر می نمائیم. روئ چاه مخصوصا در مواقعی که از لوله پولیکا استفاده نمی گردد نباید آسفالت شده و یا با سیمان پر گردد.
10-داخل شیار های حفاری شده را با خاک سرند شده کشاورزی یا خاک نرم معمولی و یا خاک معمولی مخلوط با بنتونیت پر نمائید

اين متن به سفارش وبسايت پارسيان الكتريك لاله زار بخش مقالات برق و الكتريك گردآوري شده است.شمارگان216

گردآوري و تدوين: فاطمه فروغي