۸ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۹ و ۲۶ دقيقه

سیم وکابل با وجود ساختار یکسانی که دارند، تفاوت‌های زیادی در کارکرد، نوع استفاده و مکان‌های مورد استفاده دارند. استفاده ای که از سیم وکابل در صنعت می‌شود، از مکان‌های در دسترس مانند دیوار خانه‌ها، تابلوهای برق و دستگاه‌های الکترونیکی تا مکان‌هایی که به راحتی قابل دسترس نیستند وسیم وکابل در آنها باید کارآیی لازم را داشته باشند. مکان‌هایی مانند پایه ساختمان، لوله‌های متصل کننده در مجتمع‌های عظیم مانند فرودگاه‌ها، ترمینال‌ها و استادیوم‌های ورزشی. در تمام این اماکن از دو نوع مختلف سیم وکابل استفاده می‌شوند.

تفاوت در ساختار سیم وکابل

درست است که در نگاه اول، ساختار اصلی سیم وکابل یکسان به نظر می‌رسند. اما در همین ساختار به ظاهر مشابه سیم وکابل تفاوت‌های چشمگیری در درصد مس، لایه‌های عایق سیم وکابل مس و انعطاف پذیری دارند.

 تفاوت درصد مس سیم وکابل

در نگاه اول وظیفه سیم وکابل انتقال برق والکتریک در ولتاژهای متفاوت است. در ولتاژهای پایین، با توجه به این که عمده وظیفه شامل انتقال سیم وکابل برق  والکتریک می‌باشد، لازم نیست که درصد را پایین بیاوریم. زیرا مس یکی از بهترین‌هادی‌های الکتریسیته در جهان است و ترکیب مس با هیچ آلیاژ یا فلز دیگری، چنین کارکردی نخواهد داشت. در نتیجه درصد مس درسیم وکابل 99 درصد است.

سیم وکابل به خاطر حجم بالاتر انتقال الکتریسیته ای که دارند، با یک خطر عمده مواجهند: خطر ذوب شدن! این خطر ذوب شدن در ولتاژهای میانه هم می‌تواند اثر گذار باشد. بنابراین برای کاهش احتمال ذوب شدن مس درونسیم وکابل درصدی از آلومینوم نیز به ساختار بخش‌هادی سیم وکابل اضافه می‌شود. آلومینیوم‌هادی خیلی قدرتمندی نیست، اما به دلیل این که نقطه ذوب بالایی دارد، در مناطق گرم و ولتاژهای بالا، به راحتی جلوی ذوب شدن سیم وکابل  را می‌گیرند.

ضخامت سیم وکابل

نکته ای که کاملاً در مورد سیم وکابل مشخص است،  تفاوت ضخامت آن‌هاست. اما نکته جالب در مورد ساختار سیم وکابل این است که کابل‌ها نیز از ترکیب چند سیم وکابل با یکدیگر تولید می‌شوند. در حقیقت با نبود سیم وکابل هم وجود نخواهد داشت. کابل از ترکیب دو سیم فاز و نول تشکیل می‌شود. بعضی از کابل‌ها، دارای یک سیم وکابل  ارت نیز هستند که صرفاً وظیفه خارج کردن الکتریسیته ساکن و جلوگیری از اتصالی کردن سیم وکابل ها با یکدیگر را دارد.

سیم وکابلنیز دارای ضخامت‌های متفاوتی هستند. سیم‌های تک رشته ای یا مفتولی، ضخامت کمتری دارند، اما به علت این که در سیم وکابل های مفتولی عایقی ضخیمی وجود ندارد، در کارهایی که تغییرات آب و هوایی و جوی در روی این سیم وکابل ها تاثیرگذار باشد، از سیم تک رشته ای استفاده نمی شود.

انعطاف سیم وکابل

به نظر می‌رسد که در بین سیم وکابل سیم‌ها دارای انعطاف بیشتری هستند. این فرضیه تا زمانی درست است که نمی دانیم کابل‌ها، ترکیب چند سیم وکابل با یکدیگر هستند. چیزی که کابل‌ها را زمخت و غیر قابل انعطاف نشان می‌دهد، قطر و ضخامت آن‌ها است.

در خانواده سیم وکابل ها سیم‌های چند رشته ای هر چه قدر هم  که ضخیم باشند، از سیم وکابل های مفتولی انعطاف بیشتری دارند و در مواردی که نیاز به لحیم کاری است، از سیم وکابل های چند رشته ای استفاده می‌شود. مانند مدارهای الکتریکی و کابل‌های برق. سیم وکابل های تک رشته ای ضخامت بیشتری از رشته‌های سیم وکابل چند رشته ای دارند و به همین دلیل ساده، انعطاف پذیرتر هستند.

این موضوع در مورد سیم وکابل هم صادق است. هر چه قدر هم که کابل ضخیم تر باشد، اگر عایق کابل محکم و غیر قابل انعطاف نباشد، کابل نیز انعطاف پذیر خواهد بود. سیم وکابل هایی که قرار است در زیر زمین و مکان‌هایی مانند لوله‌های شهری و ... استفاده شوند، دلیلی برای زمختی و سفتی ندارند. اما سیم وکابل هایی که روی تیرهای چراغ برق قرار می‌گیرند، باید به قدری محکم باشند که خستگی ناشی از تحمل وزنشان، کمتر آنها را آسیب پذیر نماید.  

این متن به سفارش وبسایت پارسیان الکتریک لاله زار بخش مقالات برق والکتریک گرد آوری شده است .شمارگان 34

گرد آوری و تدوین خانم همتی