فن‌آوری ساخت نیروگاهی و انجام پژوهشهای كاربردی شركت قدس نیرو یكی از شركت های برتر در جشنواره مدیریت فن‌آوری وزارت نیرو در سال گذشته بوده و همچنین به عنوان یكی از ۱۵ شركت برتر در قسمت آب، برق و آب و فاضلاب به دست آورده است.

فن‌آوری ساخت نیروگاهی و انجام پژوهشهای كاربردی شركت قدس نیرو یكی از شركت های برتر در جشنواره مدیریت فن‌آوری وزارت نیرو در سال گذشته بوده و همچنین به عنوان یكی از ۱۵ شركت برتر در قسمت آب، برق و الکتریک و آب و فاضلاب به دست آورده است.
این شركت همچنین در گروه مهندسی مشاور در جشنواره تامین آب، برق و الکتریک و آب و فاضلاب در سال ۸۴ نخستین شركت بوده است و در ششمین همایش كیفیت و بهره‌وری در صنعت برق و الکتریک نیز لوح تقدیر دریافت داشته است.
با توجه به نكات گفته شده مهندس احمد فریدون درافشان معاون مهندسی شبكه‌های انتقال و توزیع این شركت درمورد فعالیت های تحقیقاتی و پژوهشی و اجرایی این شركت مقاله زیر را ارایه داده است كه می‌خوانید.
شركت قدس نیرو پس از پیروزی انقلاب اسلامی و خلع ید شركت های مشاور مهندسی خارجی، با جذب كارشناسان و متخصصان ایرانی ایجاد شد. این شركت بیش از ۳۰ سال سابقه اجرایی در پروژه های كلان صنعت آب و برق و الکتریک دارد. با توجه به جایگاه قدس نیرو در مدیریت فن آوری پروژه، تكنولوژی طراحی و مهندسی پروژه‌های EPC، EP و MC در زمینه‌های زیر كسب شده است:
* نیروگاه‌های بخاری
* نیروگاه‌های گازی
* نیروگاه‌های آبی
* نیروگاه‌های چرخه تركیبی
* پستها و كلید خانه‌های انتقال و فوق توزیع
* خطوط برق و الکتریک فشار قوی و كابل‌های زیر زمینی
* مطالعات سیستم و طراحی جامع شبكه های برق و الکتریک
* مكانیزاسیون شبكه‌های توزیع شهری
* طراحی سالن‌های صنعتی و كارخانجات
* سدها و شبكه‌ های آبیاری زهكشی
* مطالعات زیست محیطی
* خطوط انتقال گاز
این شركت ضمن گذار از مرحله مدیریت فرآیندها براساس استانداردهای سیستم مدیریت كیفیت با پشتوانه ۷ سال تجربه نهادینه‌سازی ایزو ۹۰۰۰، به كارگیری مدل‌های تعالی سازمانی را از سال ۱۳۸۳ هم زمان با ورود مدل‌های سرآمدی به كشور آغاز كرده است. مدل EFQM یكی از رایج ترین مدل‌های تعالی سازمانی، با هدف سنجش عملكرد سازمان و تعیین نواحی قابل بهبود آن و همچنین تعیین مسیر حركت به سمت تعالی (Road Map) به كار گرفته شد.
با توجه به ضرورت طرح‌ریزی و هدایت تغییرات تعریف شده در این زمینه، امور توسعه و تعالی به عنوان متولی طرح ریزی و اجرای تغییرات در سازمان براساس برنامه اقدام (Action Plan)، تجهیز شد.
براساس نتایج خود ارزیابی و برنامه اقدام در گام نخست، حركت در چهار بعد اصلی برنامه ریزی شده است.
۱- مدیریت استراتژیك (Strategic Management)
۲- مدیریت فرآیندها (Process Management)
۳- مدیریت منابع انسانی (Human Resource Management)
۴- مدیریت عملكرد سازمان (Performance Management)
در فرآیند مدیریت استراتژیك ضمن تعیین آرمان، ماموریت و ارزش‌های سازمانی،‌ نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات سازمان در دو سطح سازمان و واحدهای مستقل (S.B.U) شناسایی و تحلیل شد.
در حوزه مدیریت منابع انسانی، در اولین گام، پروژه پایش و اندازه گیری نظرات و میزان رضایت كاركنان به عنوان یكی از ورودی های اصلی تعیین خط مشی منابع انسانی آغاز شد. همچنین در حوزه مدیریت فرآیندها با رویكرد مدیریت پروژه و مدیریت عملكرد سازمان فرآیند تعیین متدولوژی تغییر در حال بررسی است.
●فعالیتهای پژوهشی
فعالیتهای پژوهشی ، تحقیقاتی و اجرایی شركت قدس نیرو به شرح زیر است:
ایجاد نرم افزار ”مكانیزاسیون محاسبات مهندسی توزیع”: اولین نسخه این نرم افزار در آذرماه ۱۳۷۶ ارائه شد و به تدریج امكانات و قابلیت های آن افزایش یافت و در ابتدای سال ۱۳۸۲ نهایی شد.
این نرم افزار، تنها نرم افزار جامع مهندسی در زمینه توزیع نیروی برق و الکتریک است كه در كشور تدوین شده است. قابلیت های نرم افزار به گونه ای است كه امكان انجام تمامی محاسبات لازم در سطح شركت های توزیع نیروی برق و الکتریک كشور را در اختیار كاربر قرار می‌دهد.این نرم افزار شامل یك بانك اطلاعات و ۱۶ برنامه كاربردی است.
اطلاعات وارد شده در نرم‌افزار شامل نقشه‌های منطقه و تجهیزات الكتریكی و نیز اطلاعات مربوط به هر یك از تجهیزات است. به عبارت دیگر كاربر می‌تواند تمامی اطلاعات تجهیزات را مشاهده كند ضمن اینكه نقشه موجود، محل هر تجهیز را با دقت مورد نظر كاربر، به وی نشان می‌دهد. امكانات نرم افزارهایی كه به نوعی با نقشه سر و كار دارند، نظیر بزرگ نمایی،‌چاپ، ورود، حذف و اصلاح اشیاء و ... در این نرم‌افزار وجود دارد.
سرعت بالای كار با نقشه‌های بزرگ از مزیت‌های اصلی نرم‌افزار است.به دلیل اختصاصی بودن نرم‌افزار در حد اطلاعات شبكه توزیع برق و الکتریک، سرعت كار با نقشه در آن به مراتب بیشتر از نرم افزارهایی است كه به صورت كلی با نقشه سر و كار دارند (نظیر Auto Cad) است.
امنیت اطلاعات نیز به طور كامل برآورده شده است و در طی چند سالی كه از به كارگیری آن گذشته، حتی یك مورد از دست رفتن اطلاعات به دلیل اشكال در نرم افزار،‌ گزارش نشده است.
اختراع و تولید ”دستگاه تشخیص فاز”: در شبكه های فشار ضعیف متعادل بودن بار بین فازها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. دلیل این امر آن است كه نامتعادل بودن بار باعث افزایش شدید تلفات در سیستم و كاهش عمر مفید تجهیزات می شود. در برق و الکتریک رسانی به مشتركان به دلیل عدم امكان شناخت فاز صحیح، تنها به این اكتفا می شد كه مشترك به فاز با ولتاژ بالاتر وصل شود. به عبارت دیگر احتمالاَ فاز با ولتاژ بالاتر، مشترك كمتری را تغذیه می كند و لذا می تواند پذیرای مشترك جدید شود.
برای ثبت و یافتن فاز هر مشترك نیاز به ابزاری مختص این كار وجود داشت. به همین دلیل طرح های مختلفی برای تشخیص فاز، تعریف، بررسی و پیاده سازی شد تا در نهایت روش مبتنی بر ارسال رادیویی علائم با موفقیت آزمایش شد.
این دستگاه از دو بخش فرستنده و گیرنده تشكیل شده است. فرستنده در داخل پست توزیع كه فازهای برق و الکتریک در آن معلوم هستند قرار می گیرد. گیرنده قابل حمل توسط كاربر است و با روشن كردن آن، فاز تغذیه را شناسایی و اعلام می كند.
این دستگاه مشابه خارجی نداشته و طراحی و ساخت آن كاملاَ در داخل انجام شده است. دستگاه تشخیص فاز تحت شماره ۲۵۸۵۷ در اداره ثبت اختراعات و مالكیت صنعتی جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسیده و امتیاز آن در اختیار شركت قدس نیرو است.ضمناَ این دستگاه در چهاردهمین جشنواره بین المللی خوارزمی شركت داده شد و موفق به كسب رتبه سوم اختراع شد.●انتقال فن آوری
طرح سد و نیروگاه رودبار لرستان: در این طرح قدس نیرو با شركت انگلیسی هالكرو در طراحی و مطالعات مرحله دوم طرح همكاری كرده است. در این رابطه به لحاظ انتقال تكنولوژی و استفاده از تخصص و امكانات شركت مزبور پیش‌بینی‌های زیر در قرارداد شده است:
- شركت هالكرو همپای مهندسین مشاور قدس نیرو مسئولیت طراحی و دفاع از طرح را به عهده دارد.
- بالغ بر ۹۰ درصد فعالیت‌های طراحی و مطالعاتی شركت مذكور در دفتر مهندسین مشاور قدس نیرو با همكاری كارشناسان ایرانی در ایران انجام می شود.
- شركت هالكرو متعهد به تهیه برنامه ریزی كلان طرح با توجه به محدودیت های كارفرما است.
- شركت هالكرو متعهد به در اختیار قراردادن تمامی استانداردها، مدارك و نرم افزارهای مورد استفاده در طراحی به كارشناسان شركت قدس نیرو است.
- شركت قدس نیرو مسئولیت ترجمه گزارش ها و مدارك تهیه شده توسط شركت هالكرو را به زبان فارسی دارد.
- شركت هالكرو متعهد به تهیه مدارك پیمان و مناقصه با همكاری كارشناسان شركت قدس نیرو است.
- شركت هالكرو تجربیات كارشناسان خود در طرح‌های مشابه در دیگر كشورها را با كارشناسان شركت قدس نیرو مبادله می كند.
طرح ارتقاء كیفیت منابع آب آجی چای: در این طرح مقرر شد قسمتی از مطالعات مربوط به كنترل كیفیت آب در حوزه آبریز و همچنین لایه بندی داخل مخزن توسط مشاور خارجی DHI صورت پذیرد و در قبال انجام این دو فاز انتقال تكنولوژی و نیز آموزش نرم افزار مورد استفاده در مطالعات مذكور به نام Mike ۱۱ به وسیله مشاور خارجی به كارفرمای طرح و مشاور قدس نیرو آموزش داده شود. قبل از آن نیز نرم افزار مربوطه به همراه قفل‌های نرم‌افزاری و روش نصب آن به مهندسان مشاور تحویل و آموزش‌های لازم داده شده بود. با توجه به مطالب فوق موارد انتقال تكنولوژی و زمان آن شامل تحویل و ارائه نرم افزار Mike ۱۱ و آموزش اولیه آن و روش انتقال تكنولوژی آن انجام شد.
●انتقال فن آوری صنایع نیروگاهی
طراحی باس داكت: برای انتقال جریانهای الكتریكی زیاد، در صنعت از سیستمی بنام باس داكت ایزوله (IPB) استفاده می شود كه در آن جریان الكتریكی از یك هادی استوانه ای عبور می كند و استوانه دیگری به طور هم محور آنرا پوشش حفاظتی می دهد. طراحی و ساخت این سیستم تا چند سال پیش در خارج از كشور صورت می گرفت كه با فعالیت شركت قدس نیرو در این زمینه، خودكفائی به وجود آمده است. طراحی این سیستم در ایران باعث انتقال دانش آن به سازندگان باس داكت و سایر شركتهای مشاوره ای شده است.
نیروگاه انبساطی: برای استفاده از سوخت گاز در نیروگاه‌ها، لازم است كه توسط ایستگاه‌های فشارشكن، فشار گاز لوله‌های انتقال كاهش یافته و قابل استفاده برای مشعل های نیروگاه باشد. كاهش فشار گاز باعث آزادشدن انرژی لازم برای بكار انداختن توربین های انبساطی نیروگاه (Expansion turbine) می‌شود. این نوع نیروگاه كه طراحی آن برای اولین بار در شركت قدس نیرو صورت گرفته، در نیروگاه‌های نكا و رامین اهواز نصب شده و به زودی بهره‌برداری از آن شروع خواهد شد.
●مدیریت محیط زیست
در زمینه مدیریت محیط زیست و كاهش آثار سوء زیست محیطی در شركت مهندسین مشاور قدس نیرو،‌بخش تخصصی محیط زیست در معاونت مهندسی سازه های آبی تشكیل شده كه انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه‌ها را به عهده دارد. در این زمینه گزارش‌های مطالعاتی ارزیابی زیست محیطی پروژه‌های سد و نیروگاه برق و الکتریکابی رودبار لرستان، خط انتقال آب از سد ماملو به تهران، نیروگاه سیكل تركیبی تبریز و ... تهیه و تدوین شده كه در آنها روش ها و اقدامات لازم جهت كاهش اثرات زیست محیطی پروژه های مذكور مورد بررسی قرار گرفته است. برخی از روش ها و اقدامات به شرح زیر در گزارش های ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه ها پیشنهاد شده‌اند:
●بررسی انرژی محیط زیست جمهوری اسلامی ایران EER: 
در طی دوره پروژه بازنگری زیست محیطی بخش انرژی در ایران (EER) مواردی به عنوان انتقال تكنولوژی قابل طرح بوده كه یكی از مهمترین این موارد تكنیك محاسبه هزینه‌های‌ خارجی (External Costs) تـولیـد انــرژی الكتریكی است. در این تكنیك با استفاده از محاسبه ضرائب آلایندگی نیروگاه‌ها بر روی میزان آلودگی تولید شده به ازای هر كیلووات ساعت انرژی الكتریكی تولیدی هزینه‌های ریالی این آلاینده‌ها محاسبه می‌شود. از كاربردهای مهم نتایج این محاسبات، تدقیق ارزیابی های اقتصادی نیروگاه‌ها است.
طرح سد و نیروگاه رودبار لرستان: - پیشگیری و كنترل فرسایش خاك در حوضه بالادست سد با انجام عملیات آبخیزداری در حوضه بالادست، تثبیت اراضی شیب‌دار اطراف مخزن، برنامه ریزی اجرای طرح های جنگل‌داری و ...
- جلوگیری از انتشار آلودگی ها در طول فعالیت های ساختمانی طرح با انجام تصفیه فاضلاب های انسانی، الزام پیمانكاران جهت دفع اصولی زباله‌های تولیدی و ...
- ایجاد و توسعه فضای سبز در محدوده پروژه
- تهیه نقشه های كاداستر جهت تعیین مالكان اراضی زراعی و واحدهای مسكونی محدوده اجرای طرح نیروگاه
- آموزش زیست محیطی مجموعه كاركنان، پرسنل و كارگران شاغل در طرح
طرح انتقال آب از سد ماملو به تهران: - ارائه برنامه پایش مستمر آلاینده‌ها در طی مسیر انتقال آب و پیشنهاد كنترل آلودگی ها در سرشاخه‌های رودخانه های جاجرود و دماوند كه از منابع تغذیه سد ماملو هستند.
- پیش‌بینی محل كمپ كارگاه‌ها در خارج از منطقه حفاظت شده جاجرود كه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست است.
- پیشنهاد محل دپوی مصالح خروجی از تونل مسیر خط انتقال به خارج از منطقه حفاظت شده جاجرود
طرح نیروگاه سیكل تركیبی تبریز: - جلوگیری از پراكنش گرد و غبار در نتیجه حمل و نقل و عملیات خاكی
- جداسازی پساب‌های نیروگاهی و خنثی سازی و هوادهی آنها
مطالعات زیست محیطی نیروگاه پالایشگاه آبادان: - طرح مطالعات زیست محیطی احداث نیرگاه جدید در پالایشگاه آبادان و بررسی امكان سنجی اكولوژیكی تاثیر این نیروگاه بر محیط اطراف
توسعه تكنولوژی ارتباطات و اطلاعات (ICT, IT)سازمان الكترونیكی یكی از جدیدترین و كلیدی ترین دستاوردهای عصر دیجیتال محسوب می شود. این دستاورد پایه ای ترین فعالیت‌های سازمان‌ها و بنگاه‌های اقتصادی را هدف قرار داده است و می كوشد با بهینه‌سازی ساز و كارها و فعالیت‌های موجود، سازمان را به بالاترین سطح كارایی ممكن برساند. شركت قدس نیرو برای گسترش دامنه فعالیت‌های خود كه منطبق با برنامه‌های كلان كشور است، بستر خود را برای چنین توسعه ای آماده كرده است.
لذا جهت فعال سازی IT از اقدامات زیر به وسیله گروه سیستم‌های IT مركز رایانه صورت گرفته است.
الف: ایجاد سیستم های Collaboration
۱- تبدیل سرور پست الكترونیك از Mdaemon به Microsoft Exchange سرور جهت استفاده از تمامی امكانات آن نظیر تقویم كاری، Taskها، جریان‌های كاری و یكپارچه سازی شناسه‌های شبكه و اینترنت و پست الكترونیك.
۲- راه اندازی سرور Microsoft Line Communication كه استفاده از سرویس Windows Messenger را نیز به همراه داشته است.
ب: مطالعه طراحی و پیاده سازی سیستم مدیریت اسناد توسط 
Microsoft Share point
ج: طراحی Portal جدید شركت (در دست اقدام)
همچنین بخش شبكه و ارتباطات نیز پس از طراحی ساختار Vlan اقدام به‌پیاده‌سازی Vlanهای شركت قدس نیرو كرد كه باعث بالابردن سطح امنیت سرعت و كارایی شبكه شده است.
●فعالیت صادراتی
شركت مهندسین مشاور قدس نیرو توسعه دامنه خدمات مهندسی به ویژه در بخش صادرات خدمات مهندسی به خارج از كشور را دنبال می‌كند. در همین زمینه طی سال گذشته در مناقصات بین المللی متعددی شركت داشته است. از آن جمله شركت در مناقصه خطوط انتقال نیرو و ایستگاههای انتقال در امارات متحده عربی (دبی)، اردن، یمن و پاكستان و ... است.
طرحهای بزرگی نیز در كارنامه تجربیات بین المللی این شركت وجود دارد كه می توان به پروژه های:
۱- قرارداد احداث خطوط انتقال و پست های انتقال ۲۲۵ كیلوولت در كشور آفریقایی سنگال (كه ضمن آن انتقال دانش و فن آوری احداث پست‌های انتقال به این كشور آفریقایی مدنظر بوده است)
۲- طراحی ۲۵ واحد پست انتقال در ولتاژ ۶۳ كیلوولت در كشور سوریه (كه در محل شركت توزیع برق و الکتریک سوریه و با استقرار مهندسین مشاور قدس نیرو در آن محل به انجام رسید كه از جنبه های انتقال دانش و فن آوری نیز برای كارفرما حائز اهمیت است.)

اين متن به سفارش وبسايت پارسيان الكتريك لاله زار بخش مقالات برق و الکتریک و الكتريك گردآوري شده است.شمارگان 238

گردآوري و تدوين: فاطمه فروغي