از اين سيستم كابل مي توان بطور موقت يا دائم استفاده نمود . از نظر اجرايي و نگهداري، هزينه اين سيستم بين سيستم هوايي با خطوط بدون عايق و سيستم كابل كشي زميني مي باشد . اين سيستم در محلهايي كه فضاي لازم براي كابل كشي كم و يا گران مي باشد مناسب است و عوامل ديگري كه باعث برتري اين سيستم بر سيستمهاي هوايي مي شود نصب و اجراي سريع و ساده ، ايمني و صورت ظاهري و كنترل زيست محيطي آن مي باشد. مي توان از اين كابلها بطور موقت نيز استفاده نمود تا اينكه شبكه دائمي (زميني يا هوايي ) منطقه مورد نظر آماده شود . علاوه بر موارد بالا، اين سيستم، براي شرايط ذيل نيز مناسب است :

از اين سيستم كابل مي توان بطور موقت يا دائم استفاده نمود . از نظر اجرايي و نگهداري، هزينه اين سيستم بين سيستم هوايي با خطوط بدون عايق و سيستم كابل كشي زميني مي باشد . اين سيستم در محلهايي كه فضاي لازم براي كابل كشي كم و يا گران مي باشد مناسب است و عوامل ديگري كه باعث برتري اين سيستم بر سيستمهاي هوايي مي شود نصب و اجراي سريع و ساده ، ايمني و صورت ظاهري و كنترل زيست محيطي آن مي باشد. مي توان از اين كابلها بطور موقت نيز استفاده نمود تا اينكه شبكه دائمي (زميني يا هوايي ) منطقه مورد نظر آماده شود . علاوه بر موارد بالا، اين سيستم، براي شرايط ذيل نيز مناسب است :

- در مناطقي كه لازم است شرايط زيست محيطي آن دست نخورده باقي بماند و يا اينكه تغييرات بوجود آمده در آن حداقل باشد .
- براي دادن تغييرات در شبكه و يا توسعه آن
- براي خط ورودي و يا خروجي به پست ترانسفورماتور يا ايستگاهها، زيرا كه با استفاده از اين كابل نيازي به مقره هاي عايقي نمي باشد .
- از اين كابلها كه وزن آن ها كم بوده و داراي عايق پلي اتيلن كراس لينك (XLPE )مي باشند، در شبكه هاي هوايي براي ولتاژهاي ماكزيمم 12، 24، 36 كيلوولت استفاده مي شود .

در مواردي كه استفاده از خطوط با هاديهاي لخت منجر به بروز حوادث گذرا مي شود و يا اينكه رعايت حريم و ساير نكات فني و ايمني شبكه برق و الکتریک و الكتريك  مقدور نيست استفاده از كابلهاي خود نگهدار هوايي راه حل منطقي است . از عمده ترين اين موارد مي توان به مسيرهايي اشاره نمود كه داراي عرض كم بوده و يا در آنها موانعي از قبيل رديف درختان وجود دارد .
همانطور كه مي دانيم كابلهاي خود نگهدار داراي هادي آلومينيومي و عايق پلي اتيلن كراس لينك مي باشند و براي نصب اين كابلها برروي پايه ها نياز به يك سيم نگهدارنده (massenger ) مي باشد كه جنس اين سيم براي كابلهاي 20kv از فولاد و براي كابلهاي فشار ضعيف از آلياژ آلومينيوم مي باشد . در كابل خود نگهدار فشار ضعيف از سيم نگهدارنده بعنوان سيم نول نيز استفاده خواهد شد .
در طراحي خطوط با كابلهاي خودنگهدار در دو سطح ولتاژ فشار متوسط و فشار ضعيف به ترتيب سطح مقطعهاي زير مورد نظر قرار گرفته است كه اين طراحي قابل تعميم براي سطح مقطعهاي ديگر نيز مي باشد .
سطح مقطع mm2 65+ 120× 3 براي فشار متوسط و 70+25+95×3 براي فشار ضعيف كه سيم نگهدارنده آنها به ترتيب 65 و 70 مي باشد و سطح مقطع 25 در فشار ضعيف براي سيستم روشنايي معابر مي باشد.

1- استاندارد كابلهاي هوايي خود نگهدار
1-1- استاندارد كابل خود نگهدار فشار ضعيف(Standard For Selfsupporting Over head Cables for 0.4 kv)
1-1-1- ولتاژ نامي : ولتاژ نامي 0.6/1kv است 
1-1-2- هاديها : هاديها از آلومينيوم رشته اي بهم تابيده، دايره اي شكل بهم فشرده ( مثلاً هادي به اندازه 16mm2 كه از آلومينيوم يكپارچه است ) مي باشند . 
1-1-3- عايق 1-1-3-1 ) مواد : عايق بايستي پلي اتيلن مخصوص با تراكم زياد و سياه رنگ مقاوم در مقابل جو باشد .
1-1-3-2 ) شناسايي فاز : در امتداد طول هر فاز(هادي) عايق شده برآمدگيهاي مشخص به تعداد 2 و 3 و يا 4 عدد وجود دارند تا بتوان به كمك آنها فازها را از يكديگر شناسايي نمود .
1-1-4- نگهدارنده يا سيم حامل ( هادي خنثي – massenger ) : نگهدارنده يا سيم حامل يك هادي بايد از آلياژ آلومينيوم 
متشكل از هفت سيم كشيده ازميله كه با فرآيند ريختگي مداوم و پيچيدن توليد شده است باشد. 
هيچگونه مفصل و يا اتصالي در نگهدارنده ( مسنجر) مجاز نمي باشد مگر اينكه اين اتصال در ميله و يا سيم اصلي قبل از كشيدن نهايي انجام شده باشد . نگهدارنده بايد دايره اي شكل – رشته اي تابيده شده و بهم فشرده باشد .از نگهدارنده بعنوان هادي خنثي نيز استفاده مي شود . پس از عايقكاري براي شناسايي نگهدارنده (مسنجر) آنرا با يك برآمدگي مقاوم طولي كه بوضوح قابل ديدن است مشخص مي نمايند

1-1-6- علامت هاي مشخص شده بر روي كابل : در طول كابل ، آنرا با نام توليد كننده و سال توليد مشخص مي نمايند و فاصله اين علائم كمتر از 20cm است . اين علائم بر روي عايق حك مي شود.
1-1-7- آزمونهاي نوعي Type test : آزمونهاي نوعي ( تايپ تست ) حداقل برروي يك نمونه از هر نوع كابل مورد نظر انجام مي شود . چنانچه يك نمونه از همان نوع كابل وليكن با اندازه متفاوتي آزمون نمونه اي شده باشد و نتايج رضايت بخش باشند كابل مورد نظر را مي توان از لحاظ اين آزمون مورد تأئيد دانست . چنانچه مواد ساختمان و يا روش توليد عوض شوند بايستي آزمون نوعي را در هر مورد تكرار نمود .
1-1-7-1 ) آزمون ولتاژ 1-1-7-2 ) اندازه گيري مقاومت هاديها و نگهدارنده ( massenger )
1-1-8- آزمونهاي مكانيكي و فيزيكي : اين آزمونها براي هر هادي از كابل بطور جداگانه انجام مي شوند .
1-1-8-1 ) مشخصه هاي فيزيكي و مكانيكي عايق 1-1-8- 2 ) آزمون خمش
1-1-8-3 ) استقامت كششي نگهدارنده ( massenger ) 1-1-8-4 ) آزمون تشعشع خورشيدي ( مشابه سازي درآزمايشگاه )

1-1-9- آزمونهايي براي كابلهاي تحويل شده 
1-1-9-1 ) آزمون ولتاژ 

 1-      ميانگين با دوبار اندازه گيري در زاويه هاي قائمه براي يك مقطع بدست مي آيد .

ماكزيمم مقدار مقاومت     DC هادي هاي روشنايي معابر ( 16mm ) برابر  است با      1/9(Ω/Km)رادر20c ميباشد.

1-1-9-2) آزمونهاي نمونه : آزمونهاي حداكثر برروي ده درصد طول كابلهاي توليد شده انجام شده اگرچه حداقل برروي يك طول كابل انجام ميشود.ژ

1-1-9-2-2 ) اندازه گيري مقاومت هاديها و نگهدارنده  : اندازه گيري مقاومت برروي نمونه اي از كابل بطول حداقل ده متر انجام مي شود .

1-2-استاندارد كابلهاي خود نگهدار فشار متوسط ( ولتاژهاي نامي 10 تا 30 كيلوولت )

Standard For Selfsupporting Over head Cables for 10-30 kv

1-2-1-طرح كابل : اين سيستم شامل سه كابل تك رشته اي مي باشد كه برروي نگهدارنده ( massenger ) فولادي تابيده شده اند و نگهدارنده سيمي است كه كابلها را نگهداشته ولي جريان از آن عبور نمي كند

·     جنس هادي از آلومينيوم و جنس عايق كابل از نوع پلي اتيلن يا پلي اتيلن كراس لينك (XLPE  ) است .

·     درجه حرارت محيط در شرايط متعارف 20˚^c + مي باشد .

·     حداكثر درجه حرارت هادي 90˚^c .

2-طراحي خطوط فشار متوسط و فشار ضعيف با كابل خود نگهدار

در پروژه اي به همين نام بررسي كاملي بر روي طراحي خطوط با كابل خود نگهدار انجام پذيرفته و در اين مقاله نمي گنجد.

3-ايمني سيستم كابل خودنگهدار

شناسايي هادي خنثي در زمان اجرا و نگهداري آسان است .

-         هيچگونه خطري افراد و يا حيواناتي كه بطور تصادفي كابل را لمس مي كنند تهديد نمي كند و مخصوصاً كابلهايي كه بر روي ديوارها نصب مي شوند.

-         آتش سوزيهاي ناشي از اتصال كوتاه خيلي نادر مي باشند .

-         احتمال افزايش اضافه ولتاژ ناشي از رعد وبرق و الکتریک كم است.

4-قابليت اطمينان سيستم كابل خود نگهدار

-         جرقه هاي ناشي از اضافه ولتاژهاي ضربه اي به ندرت اتفاق مي افتد .

-         عايق در مقابل جو خيلي مقاوم است .

-         ساختمان كابل بنحوي است كه خود ميراكننده است .

-         ارتعاشات ناشي از باد و غيره از بين رفته (ميراشونده) و لذا استفاده از اسپنهاي بزرگتر ممكن است .

-         اضافه ولتاژهاي ناشي از رعدو برق و الکتریک باعث بروز نواقص كنتورهاي اندازه گيري مشتركين نمي شود.

-         هيچگونه قطعي برق و الکتریک بعلت تماس اشجار يا حيوانات با كابل كه موجب اتصال كوتاه بشود بوجود نمي آيد .

-         همچنين تجربه نشان داده است كه معايب به وجود آمده در هاديهاي لخت سه تا پنج برابر بيشتر از اين سيستم كابل مي باشد .

5-مسائل اقتصادي

-         از تيرهاي ( پايه هاي ) سبكتر و كوتاهتري مي توان استفاده نمود .

-         براي هر هادي عايق كننده جداگانه اي نياز نمي باشد .

-         هزينه هاي اوليه اين سيستم كمتربوده زيرا كه مي توان با بالابردن مقاومت سيستم، كابلهاي زياد ديگري بر پايه هاي موجود نصب نمود .

-         در اين سيستم مي توان اين سيستم كابلها را برروي ولتاژ فشار متوسط و كابلهاي مخابراتي نصب نمود .

-         حريم اين كابلها كوچكتر است .

-         مفصل زدن خيلي ساده است زيرا فقط يك هادي ( هادي خنثي – نگهدارنده ) نياز به مفصل كششي دارد .

-         هزينه هاي كشيدن كابل كمتر است زيرا كه همه هاديها بطور همزمان باهم كشيده مي شوند.

-         تجربه نشان داده است كه هزينه اجراي اين سيستم 10 الي 60درصد كمتر از سيستم سيم هاي هوايي لخت ميباشد .

6-فوايد ديگر اين سيستم

-         راكتانس اين سيستم كابلهاي خود نگهدار 4/1  خطوط سيم لخت مشابه مي باشد و در اين صورت افت ولتاژ اين سيستم كوچكتر است .

-         جريانهاي اتصال كوتاه بزرگتر بوده و بنابراين در اين سيستم حفاظت، سريعتر و مطمئن تر عمل مي كند.

-         از اين سيستم نمي توان ( يا به سختي مي توان )، از الكتريسته بطور غير مجاز استفاده نمود .( كاهش استفاده غير مجاز از برق و الکتریک و الكتريك)

اين متن به سفارش وبسايت پارسيان الكتريك لاله زار بخش مقالات برق و الکتریک و الكتريك گردآوري شده است.شمارگان 265

گردآوري و تدوين: فاطمه فروغي