۱۲ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۱۳ و ۱۳ دقيقه

به طور كلي سوختگي هاي الكتريكي به سوختگي هائي اطلاق مي شود كه به دليل عبور جريان الكتريكي برق و الكتريك از بدن به وجود مي آيند. منبع به وجود آورنده اين نوع سوختگي ها به دو دسته تقسيم مي شوند :

در تعريف سوختگي بايد گفت كه آسيب به پوست و گاهي ساير اعضاي در اثر تماس با گرما ، اشعه ، الكتريسيته يا مواد شيميايي را سوختگي مي گويند كه خطر آسيب در شيرخواران و خردسالان از همه بيشتر است.

سوختگي ها بر سه قسمت تقسيم مي شوند :

الف- سوختگي هاي درجه 1 ، محدود به لايه فوقاني پوست هستند . اين نوع سوختگي ها باعث قرمزي ، درد به هنگام لمس درد ، تورم و تب خفيف مي شوند.

ب- سوختگي هاي درجه 2 ، لايه هاي عميق تر پوست تحت تأثير قرار مي گيرند علايم شديدتر هستند و معمولاً شامل تاول نيز مي شوند.

پ- سوختگي هاي درجه 3 ، تمام لايه هاي پوست تحت تأثير قرار مي گيرند ، پوست سفيد (به نظر پخته شده مي رسد)، و ممكن است هيچ دردي در مراحل اوليه وجود نداشته باشد.

سوختگي هاي الكتريكي نه تنها نسبت به مواد آتش زا و مواد شيميايي مشكل سازترند ، بلكه باعث مرگ افراد مبتلا به سوختگي الكتريكي و مصدومان هم مي شوند.

تعريف سوختگي هاي الكتريكي

به طور كلي سوختگي هاي الكتريكي به سوختگي هائي اطلاق مي شود كه به دليل عبور جريان الكتريكي برق و الکتریک و الكتريك از بدن به وجود مي آيند. منبع به وجود آورنده اين نوع سوختگي ها به دو دسته تقسيم مي شوند :

1)     برق و الکتریک گرفتگي هاي خانگي يا صنعتي

2)  برق و الکتریک گرفتگي هاي ناشي از برخورد صاعقه يا رعد و برق و الکتریک به بدن سوختگي ها در نوع اول از نظر ولتاژ جريان برق و الکتریک و الكتريك ممكن است متفاوت باشد ، يعني با ولتاژ پائين تا ولتاژهاي بسيار بالا (ابزار و وسايل برق و الکتریکي كه در منزل و يا محيط كار اطراف ما وجود دارند با ولتاژ پائين برق و الکتریکي كه در منزل و يا محيط كار اطراف ما وجود دارند با ولتاژ پائين هستند و معمولاً در اثر تماس مستقيم با سيمهاي بدون روكش به وجود مي آيند. همچنين خراب بودن كليدها يا خرابي وسايل برق و الکتریکي هم از دلايل مهم برق و الکتریک گرفتگي به شمار مي آيد)

در گروه دوم ، سوختگي هاي شديد بوده و در اثر اصابت صاعقه مي تواند شخص را دچار مرگ آني كند.

نكته قابل توجه و مهم اين است كه آب يك هادي خوب جريان برق و الکتریک و الكتريك  به شمار مي رود و در صورت مرطوب بودن بدن ، آسيب ناشي از جريان برق و الکتریک و الكتريك بيشتر خواهد بود.

نحوه به وجود آمدن آسيب در برق و الکتریک گرفتگي

 زماني كه شخص دچار برق و الکتریک گرفتگي مي شود ، جريان برق و الکتریک و الكتريك از نقطه اي وارد بدن مي شود و از محلي كه بدن با زمين تماس دارد ، خارج مي شود. حال آنكه اين مسير عبور جريان برق و الکتریک و الكتريك ، همان ناحيه اي است كه در طي برق و الکتریک گرفتگي دچار آسيب شده است. نقاطي كه جريان برق و الکتریک و الكتريك وارد و يا خارج شده ، مناطقي هستند كه آسيب در اين نقاط خود را به صورت يك حفره ناشي از گلوله نشان مي دهد. اما آسيب به اين محل ها خلاصه نمي شود. بلكه تمام مسيري كه جريان برق و الکتریک و الكتريك در بدن طي كرده است ، دچار آسيب ديدگي مي شود. جريان برق و الکتریک و الكتريك در حين عبور از بدن توليد گرما و انرژي مي كند و اين گرما و انرژي سبب تخريب سلولهايي مي شود كه در مسير عبور جريان برق و الکتریک و الكتريك قرار دارد. هرچه ولتاژ برق و الکتریکي كه وارد بدن مي شود بيشتر باشد ، سوختگي ايجاد شده عميق تر و جراحت هاي وارد شده وخيم تر خواهد بود. علاوه بر آن جريان الكتريكي ضمن عبور از بدن در اعصاب ، ماهيچه ها و قلب سبب تغييراتي مي شود كه سبب قطع فعاليت آنها مي شود.

بر همين اساس ، سوختگي هاي الكتريكي جزو حساس ترين و خطرناك ترين سوختگيها به شمار مي روند.    

علائم برق و الکتریک گرفتگي

فردي كه دچار برق و الکتریک گرفتگي مي شود متناسب با محل عبور جريان برق و الکتریک و الكتريك علائم متفاوتي از خود نشان مي دهد كه اين علائم عبارتند از :

سوختگي : يكي از شايع ترين علائمي كه بيماران در اين زمان از خود نشان مي دهند ، سوختگيهايي است كه در محل ورود و يا خروج جريان برق و الکتریک و الكتريك  ديده مي شود . اين نوع سوختگي ها از نظر نوع ، عمق و وسعت به ميزان ولتاژ برق و الکتریک و الكتريك و مدت زماني كه تماس طول كشيده ، بستگي دارد و شدت آن نيز متفاوت است .

عوارض موجود در اندام ها : اين عارضه به دليل آسيب هاي وارده به راه هاي عصبي به وجود مي آيد كه از يك گزگز و مورمورشدن ساده اندامها مخصوصاً انگشتان دست و پا تا فلج كامل دست ها و پاها را مي تواند شامل شود.

گاهي بلافاصله بعد از برق و الکتریک گرفتگي اين علائم بروز كرده و از يك فراموشي كوتاه مدت شروع و به حركات غيرقابل كنترل ختم مي شود.

دردهاي عضلاني و ماهيچه اي : با توجه به خطر آسيب مستقيم جريان برق و الکتریک و الكتريك به عضلات و گرمايي كه در حين عبور جريان برق و الکتریک و الكتريك  از بدن به وجود مي آيد ، عضلات محل عبور برق و الکتریک و الكتريك دچار كوفتگي خفيف تا شديد شده و يا در موارد شديدتر ، دچار سوختگي از درون مي شوند. در واقع حالتي مشابه زخم در عضلات به وجود مي آيد كه در نتيجه داراي دردهاي فراواني است.

تغييرات فشار خون : اين عارضه معمولاً در موارد شديد برق و الکتریک گرفتگي ديده مي شود كه شامل افزايش و كاهش فشار خون مي شود و در موارد شديدتر شخص دچار شوك مي شود كه اقدامات سريع اورژانسي جهت فرد برق و الکتریک گرفته مورد نياز است.

ايست قلبي : اين عارضه معمولاً در برق و الکتریک گرفتگي هاي با ولتاژ بالا رخ مي دهد ولي امكان اينكه در برق و الکتریک گرفتگي هاي معمولي و با ولتاژ پائين هم رخ بدهد وجود دارد. اين عارضه از اختلالات خفيف قلبي تا ايست كامل قلبي مشاهده شده است. مشكلات قلبي فرد مصدوم اغلب همراه با قطع تنفس است كه بايد به فرد سريعاً تنفس مصنوعي داده شود. زيرا مرگ در كمين اوست.

عوارض رواني : هرچند اين عارضه و علائم آن امكان دارد كه با تأخير به وجود آيد و شخص برق و الکتریک گرفته را تحت تأثير قرار دهد. ولي گاهي بلافاصله بعد از برق و الکتریک گرفتگي اين علائم بروز كرده و از يك فراموشي كوتاه مدت شروع و به حركات غير قابل كنترل ختم مي شود.   

كمك به مصدوم برق و الکتریک گرفته

در صورتي كه به محل انشعاب اصلي يا كنتور برق و الکتریک و الكتريك به سهولت دسترسي داريد ، تماس بين مصدوم و منبع برق و الکتریک و الكتريك را از طريق خاموش كردن آن ، قطع كنيد. در غير اين صورت ، دو شاخه را خارج كنيد يا كابل را درآوريد . اگر به كابل ، پريز يا محل انشعاب اصلي دسترسي نداريد ، به موارد زير عمل كنيد:

براي محافظت از خود ، روي يك ماده خشك نارسانا مثل يك جعبه چوبي ، يك كفپوش پلاستيكي يا يك دفترچه راهنماي تلفن بايستيد.

با استفاده از يك وسيله چوبي (مثل جارو) ، اندام هاي مصدوم را از روي منبع الكتريكي كنار بزنيد و يا منبع الكتريكي را از مصدوم دور كنيد.

اگر قطع تماس (مصدوم يا منبع برق و الکتریک و الكتريك ) با يك وسيله چوبي مقدور نيست ، ضمن آنكه كاملاً مراقب هستيد تا به مصدوم دست نزنيد ، طنابي را به دور مچ پاي مصدوم يا بازوان وي حلقه كنيد و  وي را از منبع جريان الكتريكي دور كنيد.

تنها در صورتي كه ضرورت دارد ، مصدوم را با كشيدن بخش هايي از لباس كه شل و خشك هستند ، (از منبع برق و الکتریک و الكتريك ) دور كنيد. اين كار را تنها به عنوان آخرين تلاش انجام دهيد زيرا ممكن است مصدوم همچنان "برق و الکتریک دار" باشد.    

براي دور كردن منبع برق و الکتریک و الكتريك اگر نمي توانيد جريان الكتريكي را خاموش كنيد ، بر روي يك ماده خشك نارسانا (مثل يك دفترچه راهنماي تلفن) بايستيد و با استفاده از يك دسته جارو ، منبع برق و الکتریک و الكتريك را از مصدوم دور كنيد. هرگز مستقيماً به مصدوم دست نزنيد.

كمكهاي اوليه

1-     قبل از دست زدن به مصدوم ، بايد مطمئن شويد كه تماس با منبع الكتريكي قطع شده است.

2-  به منظور خنك كردن سوختگي ها ، موضع آسيب (در نقاط ورود و خروج جريان برق و الکتریک و الكتريك ) را با مقدار زيادي آب سرد بشوييد.

3-  در صورت امكان دستكش يكبار مصرف را بپوشيد. به منظور محافظت از سوختگي ها در برابر عفونت هاي منتقل شونده از راه هوا ، روي آنها را با پانسمان استريل ، باند مثلثي تا شده يا يك قطعه پارچه تميز بدون كرك بپوشانيد. با مركز اورژانس تماس بگيريد و آمبولانس درخواست كنيد.

4-     به مصدوم اطمينان بدهيد و در صورت بروز شوك ، به درمان آن بپردازيد.

مراقبت از سوختگي هاي با ولتاژ پائين

در مواقعي كه ما با ولتاژ پائين برق و الکتریک و الكتريك سروكار داريم ، معمولاً سوختگي ها شديد نيست. در اين گونه موارد يك زخم كوچك در ناحيه برق و الکتریک گرفتگي ديده مي شود. اما اقدامات ديگر هم لازم است كه به شرح زير است :

1-  اولين اقدام ، قطع جريان برق و الکتریک گرفتگي است كه بايد سريعاً كليد و كنتور زده شود و يا دو شاخه و سيم از پريز كشيده شود.

2-  اگر بدن مصدوم بدون پوشش و لخت است ، نبايد به او دست زد چون دچار برق و الکتریک گرفتگي مي شود و جان شما هم به خطر مي افتد.

3-  اگر امكان قطع جريان برق و الکتریک وجود نداشته باشد ، با يك وسيله مثل طناب ، لباس ، چوب و يا يك وسيله عايق ديگر ، مصدوم را از جريان برق و الکتریک و الكتريك دور كنيد.

4-     اقدامات حمايتي و كمكي براي فرد مصدوم انجام بدهيد.

جريان ولتاژ بالا

تماس با جريان ولتاژ بالا (كه معمولاً در خطوط نيرو و كابل هاي هوايي پر فشار وجود دارد) معمولاً به مرگ فوري منجر مي شود. افرادي كه زنده مي مانند ، سوختگي هاي شديدي خواهند داشت. از اين گذشته ، اين شوك مي تواند با ايجاد اسپاسم عضلاني ، مصدوم را به اطراف پرتاب كرده ،آسيب هايي مثل شكستگي ايجاد كند. جريان برق و الکتریک و الكتريك با ولتاژ بالا مي تواند تا 18 متر جهش ("قوس") داشته باشد. اشيايي مثل چوب خشك يا لباس نمي توانند از شما محافظت كنند. قبل از نزديك شدن به مصدوم ، منبع جريان برق و الکتریک و الكتريك بايد قطع شده باشد ، مصدوم احتمالاً بي هوش است. پس از آنكه از بي خطر بودن محل مطمئن شديد ، راه تنفسي مصدوم را باز كرده ، تنفس وي را بررسي كنيد . آماده باشيد تا در صورت لزوم احياي تنفسي و ماساژ قفسه سينه را آغاز كنيد ببينيد در صورتي كه مصدوم در حال نفس كشيدن است ، وي را در وضعيت بهبود قرار دهيد. علايم حياتي (سطح پاسخ دهي ، نبض و تنفس) را مرتباً كنترل و ثبت كنيد.

در جريان برق و الکتریک گرفتگي با ولتاژ بالا ناظران را از محل حادثه اي كه در آن برق و الکتریک گرفتگي با ولتاژ بالا رخ داده است ، دور كنيد. فاصله ايمن ، بيش از 18 متر از منبع برق و الکتریک و الكتريك است.

كمك به مصدوم در سوختگي با ولتاژ بالا

در سوختگي با ولتاژ بالا صحبت از جان مصدوم است كه بايد بتوانيد با انجام پاره اي اقدامات ، او را از خطر مرگ حتمي برهانيد. پس ازقطع جريان ، برق و الکتریک و الكتريك ، به اقدامات زير عمل كنيد :

بررسي وضعيت قلبي و تنفسي فرد مصدوم : اين كار بسيار حائز اهميت است زيرا با ولتاژ بالا باعث ايست قلبي و قطع تنفس مصدوم مي شود و چه بسا مصدوماني كه به خاطر همين امر جان خود را از دست داده اند. پس اگر مصدوم با قطع تنفس روبرو شده و نفس نمي كشد ، سريعاً بايد تنفس مصنوعي دهان به دهان را براي بيمار شروع كنيم. بايد راههاي تنفسي مصدوم بررسي شود و در صورتي كه مسدود شده ، بايد مشكل را برطرف كنيم. همزمان با انجام تنفس بايد قلب مصدوم را هم كنترل كرد ، در صورتي كه از كار افتاده و كار نمي كند ، بايد ماساژ قلبي را هم شروع كنيم. به اين مجموعه عمليات ، احياي قلبي – تنفسي گفته مي شود كه بايد سريعاً و توأم با هم و با حفظ خونسردي انجام شود.

شناسايي محل سوختگي : محل سوختگي ها را بايد جهت جلوگيري از عواقب بعدي مثل عفونت ها پانسمان كنيم.

اگر مصدوم هوشياري كامل دارد بايد به او مايعاتي خورانده شود تا از آسيب به كليه ها جلوگيري شود.

در صورتي كه مصدوم سقوط كرده باشد بايد مراقب شكستگي ها بود.

به منظور انتقال فرد مصدوم ، بايد مراقب شكستگي هاي احتمالي خصوصاً در ناحيه گردن و ستون فقرات بود.

از سوي ديگر بايد مراقب اختلالات بينايي و مشكلات چشم بوده در صورت درد و آبريزش از چشم مصدوم بايد آنها را ببنديم.

از اقدامات اوليه ، مصدوم بايد سريعاً به مراكز درماني فرستاده شود زيرا به منظور بررسي هاي بيشتر و احتمالي اورژانسي بايد مصدوم سريعاً به بيمارستان يا مراكز درماني مجهز منتقل شود و زير نظر پزشك و متخصصان قرار گيرد.

راههاي جلوگيري از سوختگي را به ديگران ، به ويژه به فرزندان آموزش داده و آن را يادآوري كنيم كه پيشگيري بهتر از درمان است.

يكي از اقدامات ديگر براي مصدوم تزريق واكسن كزاز است كه بايد اطمينان حاصل كرد كه واكسيناسيون به روز باشد ، زيرا سوختگي ها يكي از شايعترين علل عفونت ها ، از جمله كزاز هستند.

يكي از موارد ايمني اين است در صورتي كه مصدوم در تماس با جريان الكتريكي است ، به وي دست نزنيد ، ممكن است مصدوم "برق و الکتریک دار" باشد و شما هم در معرض برق و الکتریک گرفتگي قرار بگيريد.

هرگز از وسايل فلزي براي قطع تماس الكتريكي استفاده نكنيد. روي يك ماده خشك نارسانا ايستاده ، از يك وسيله چوبي استفاده كنيد.

آماده باشيد تا در صورت توقف تنفس مصدوم ، احياي تنفسي يا ماساژ قلبي را تا رسيدن كمك هاي اورژانس ادامه دهيد.

درمان : درمان بسته به عمق و وسعت نواحي دچار سوختگي متفاوت است.

در مورد سوختگي هاي خفيف : روي نواحي سوختگي درجه 1 پماد سوختگي بماليد.  

نواحي كوچك دچار سوختگي درجه 2 يا 3 را به مدت ده دقيقه در آب سرد فرو ببريد تا درد و تورم كاهش يابد.

ناحيه دچار سوختگي را تميز نگاه داريد. روزانه يك بار ناحيه سوخته را در وان آب ولرم قرار دهيد يا روي آن كمپرس آب ولرم قرار دهيد.

-         در صورت امكان ، ناحيه سوخته را بالاتر از ساير نقاط بدن قرار دهيد.

-         مي توانيد از پانسمان هاي مخصوص روي ناحيه سوخته استفاده نماييد.

-    تمام موارد سوختگي درجه 3 وسيع و بعضي موارد سوختگي درجه 2 نياز به بستري شدن دارند. براي موارد وخيم ، مراكز مخصوص سوانح و سوختگي وجود دارد.

-         جراحي براي پيوند پوست روي سوختگي هاي درجه 3 انجام مي شود. 

اين متن به سفارش وبسايت پارسيان الكتريك لاله زار بخش مقالات برق و الکتریک و الكتريك گردآوري شده است.شمارگان282

گردآوري و تدوين: فاطمه فروغي